در ساخت ستون برای ثابت نگه داشتن ستون در یک راستا باید از رامکا استفاده نمود در این مقاله قصد داریم به معرفی میلگرد رامکا، انواع، کاربردها و نحوه اجرای آن بپردازیم.
رامکا در اصل پاشنه بتن می باشد که پاشنه بتن نیز فاصله دقیق قالب تا میلگرد های ستون را مشخص می کند. همچنین پاشنه ستون باعث آسانتر شدن قالب‌بندی ستون‌های بتنی نیز می‌شود و برای تنظيم پای قالب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در واقع معنی رامکا بخشی از قالب بندی است شامل ۴ عدد میلگرد در فاصله حدودی ۱۰ سانتیمتر از پای ستون و به ابعاد نهایی ستون هستند که بصورت عمود برهم اجرا می شوند و فاصله دقیق قالب تا میلگردهای ستون را مشخص میکنند و در زمان اجرای دیوار بتنی بر روی فونداسیون و یا در مکان واتر استاپ اجرا می شود و ادامه کار را امکان پذیر می کند. رامکا به دو صورت بتنی و یا با استفاده از میلگرد اجرا می شود. که استفاده از هرنوع معایب و مزایایی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
در مکان هایی که در پایه های سازه در مجاورت با آب قرار دارد و یا در مجاورت آب با یون کلرید به طور کلی مکان های مرطوب، استفاده از انواع بتنی توصیه شده است. اما در سایر موارد رامکای فولادی رواج بیشتری دارد.
مقاومت نوع بتنی رامکا در برابر رطوبت مناسب است اما مشکلاتی نیز وجود دارد که مهمترین آن دوتکه کردن بتن ستون در پای ستون است. در مواردی بتن ریزی را بدون توجه به اختلاط و دانه بندی صحیح بتن انجام می دهند که از لحاظ فنی به هیچ وجه صحیح نیست. رامكای بتنی بايد با بتن زيرين به صورت يكپارچه ريخته شود. وجود دو درز اجرايي در فاصله بسيار نزديك به هم (۱۰ تا ۲۰ سانتيمتر) ابداً مجاز نيست بويژه آنكه ساختمان در مناطق زلزله خيز باشد.
رامکای فولادی با استفاده از میلگرد و یا ورق فولادی آجدار و گالوانیزه اجرا می شود. البته استفاده از ورق ها به دلیل بالا بودن قیمت آن و به صرفه نبودن توصیه نمی شود. استفاده از رامکا فلزی جهت تثبیت قالب که باعث از بین رفتن پوشش بتنی روی آرماتورها و خاموت‌ها می‌شود و آرماتورها را در معرض زنگ‌زدگی قرار می‌دهد. بدینصورت که زمانی که بتن ریزی به مرحله پایانی رسید و قالب بتن را باز کردند سر میلگرد از بخش انتهایی بیرون از بتن و قابل رویت می باشد که با پوسیدگی یا زنگ زدگی همین بخش کوچک زنگ زدگی به دیگر بخش ها سرایت می کند. استفاده از قطعات مؤثر اسپیسر موجب می شود جلوی این خوردگی گرفته شود و با پوششی که روی میلگردهای رامکا ایجاد می کند از آسیب و خراب شدن آن ها جلوگیری کند. به این صورت که با قرار دادن قطعه ای به نام اسپیسر در انتهای میلگرد آن را در برابر خوردگی محفوظ نمائید و در داخل بتن مخفی کنید.
هنگام اجرای میلگرد رامکا باید دقت داشته باشید برای اتصال این میلگرد به آرماتورهای طولی نباید از جوش استفاده کرد، به جای این کار باید از سیم ارماتور بندی استفاده شود. همینطور باید از اسپیسر کلاهک یا پایه میلگرد در انتهای بیرونی میلگرد رامکا استفاده کنید. این کار از زنگ زدگی و پوسیدگی قسمت بیرونی و نمایان میلگرد (محلی که با قالب در تماس بوده و در بتن مدفون نشده است) جلوگیری می کند.
نقش رامکا در تیر مانند ستون است و از اعوجاج لبه تیر جلوگیری میکند و کمک میکند تا تیرها در یک راستا بمانند. ولی رامکا در تیر فقط به صورت فلزی اجرا شده و امکان اجرای رامکای بتنی وجود ندارد.
انواع میلگرد های رامکا
- میلگردهای رامکا فولادی کربنی
این متداول ترین نوع میلگرد است و گاهی از آن به عنوان “میله سیاه” نیز یاد می شود. بسیار متنوع است اما در مقایسه با انواع دیگر به راحتی خوردگی می یابد و باعث می شود در مناطقی که رطوبت زیاد دارند یا در سازه هایی که اغلب در معرض آب هستند نامناسب باشد. با این حال بسیاری از آنها میلگردهای فولادی کربنی را بهترین گزینه در سایر انواع ساخت و سازها می دانند.
- میله های رامکا تقویت کننده ورق و فلز
از آرماتور ورق فلز معمولاً در صفحات کف، پله ها و سقف سازی استفاده می شود. تقویت کننده ورق فلز از قطعات فولادی ورق تشکیل شده است که به صورت موج دار با عمق حدود یک شانزدهم اینچ و سوراخ هایی در فاصله منظم ایجاد می شوند.
- میلگردهای رامکای روکش اپوکسی
میلگردهای روکش اپوکسی گران هستند و در مناطقی که در تماس با آب نمک هستند یا در معرض خطر خوردگی هستند، مورد استفاده قرار می گیرند. تنها مشکل این است که پوشش می تواند بسیار ظریف باشد.
- میلگردهای رامکای فولاد ضد زنگ
از فولاد ضد زنگ می توان علاوه بر استفاده در میلگردهای فولادی، در میلگردهای تقویت کننده فولاد کربن هم استفاده نمود. استفاده از میله های تقویت کننده فولاد ضد زنگ باعث ایجاد خوردگی گالوانیزه نمی شود و می تواند یک راه حل مقرون به صرفه در مناطقی باشد که مشکلی برای خوردگی دارند و یا تعمیر آنها دشوار و گران است. هزینه این میلگردها بسیار بیشتر از میلگردهای روکش اپوکسی است.
نحوه اجرای رامکای بتنی
از آنجاکه میلگرد رامکا در قالب ستون در فاصله های ۱۰ سانتی متری از پایین ستون نصب می شود باید قبل از اینکه بتن ریزی انجام شود، یک طناب یا ریسمان بلند را از پایین در امتداد ستون کشید. با قرار دادن تخته ای در پشت طناب که ارتفاعی حدود 10 سانتی متر دارد، این کار انجام می شود. تخته باید در چهار طرف ستون قرار داده شده و با آجر یا بلوک محکم و ثابت شود، سپس بتن ریزی انجام بگیرد. یادمان باشد رامکای بتنی را باید به‌صورت یکپارچه با بتن زیرین ریخت. و همانطور که گفته شد وجود داشتن درز در اجرای کار حتی بافاصله‌های کم 10 تا 20 سانتی‌متری نیز هرگز مجاز نیست. پیشنهاد می شود برای نتیجه بهتر از بتن رقیق استفاده نمائید تا قالب به طور کامل و خلل و فرج پر شود. ولی سیمان بیشتری در طرح اهتلاط در نظر بگیرید. مناسب ترین عیار برای این کار عیار ۴۰۰ تا ۴۵۰ کیلو سیمان در متر مکعب شن و ماسه می باشد.
نحوه اجرای رامکای فولادی
اجرای رامکا با استفاده از میلگرد در اطراف شبکه میلگرد ستون در پایین ترین قسمت صورت گرفته تا با استفاده از آن محل قرارگیری قالب بتن مشخص شود. باید چهار عدد میلگرد را به صورت عمودی یه طول ستون را با استفاده از سیم آرماتور و نه جوشکاری که موجب خشک شدن میلگرد خواهد شد، محکم کرده و در محل اجرای ستون قرار می دهند. برای محکم تر شدن چند دور مفتول را به دور مقطع پیچیده سپس در آج مقطع چفت کنید.
در پایان لازم به ذکر است استفاده از رامکا در ساخت دیوار برشی نیز کاربرد دارد. و علاوه بر مهار قالب ها با استفاده مناسب از بولت و رامکا، سبب هم راستایی ستون ها، رفع نقص های احتمالی در قالب بندی و همچنین دستیابی به میزان دقیق انتهای مقاطع تا پایین ستون می شود.
