بتن هوادار اتوكلاو (بـتن گـازي يـا AAC) از انواع بتن سبك متخلخل است كـه عمدتاً از مواد بـا پايه ، سيليس سيمان و آهك ساخته ميشود . از آنجاكه اين بتن وزن كم و مقاومت قابل قبولي دارد ،مي توان از آن در اجزا و عناصرغيرسازه اي ساختمان بهره لازم را برد . از عمده تـرين كاربردهاي ايـن نـوع بـتن، توليد بلوك هاي ديواري براي استفاده در ساختمانها كوتاه مرتبه و يا ساخت ديوارهاي جداكننده در سـاختمان هـاي معمولي ميباشد. با اين حال و بـا توجـه بـه مسـائل و مشـكلات موجـود در ملات كاري و چيدن ديوارها، از جمله وجود خطاهاي حين اجـرا، نيـاز بـه نيروي انساني و زمان زياد، توجه توليدكنندگان اين بتن به توليد پانـل هاي ديواري معطوف گرديد تا ضـمن كـاهش مـدت زمـان اجراي ديوارهـاي جداكننده، از كمترين نيروي انساني استفاده شود و خطاهاي حين اجـرا بـه حداقل برسد .
پانل هاي ساخته شده از بتن سبك گازي، به منظور مقاومت در برابرحـداقل بارهاي وارد بر آنها، ناشي از نيروي وزن ديوار، بـار بـاد بـراي ديوارهـاي خارجي و ساير نيروهاي احتمالي موجـود، بـه صـورت مسـلح توليـد و در اختيـار اسـتفاده كننـدگان قـرار مـيگيـرد. ميـزان ايـن تسـليح و محاسـبات مربوطـه، براسـاس اسـتانداردها و آئـين نامـه هـاي معتبـر مربوطـه صـورت ميگيرد . از مزاياي اين پانل ها، ميتوان به مقاومت مناسب آن در مقابل آتش، عملكرد حرارتي مطلوب، عدم نياز به عايق هاي حرارتي مجزا، كاهش انتقال صوت، افزايش سرعت ساخت، كاهش در مصرف مصالح مورد نياز براي نما، كاهش در جرم ساختمان و سهولت نصب و اجرا را نام برد. در صورت عدم رعايت الزامات فني در توليد و نصب اين بتن، مشكلات بهره برداري از قبيل تركهاي ناشي از جمع شدگي و انبساط و انقباض حرارتي ايجاد ميگردد . پانلهاي ساخته شده از بتن سبك گازي، در زمينه هاي انرژي، حريق، آكوستيك و سازه و زلزله در اين مركز مورد بررسي قرار گرفته است و استفاده از آن در حيطه الزامات تدوين شده مجاز مي باشد.
الزامات پانل هاي ديواري مسلح ساخته شده با بتن سبك گازي AAC
1-كاربرد اين نوع پانل هاي ساخته شـده بـا بـتن سـبك گـازي در ديوارهاي غير باربر داخلي و خارجي مجاز ميباشد
2- پانلهاي ساخته شده با بتن AAC بايـد داراي حـداقل مقاومـت 4Mpa و ميانگين مقاومت 5Mpa باشند (رده 4-AAC طبـق استاندارد ملي ايران به شماره 8593.(
3- الزامات استاندارد C1452 ASTM يا 12602 EN بايـد در ساخت پانلهاي AAC رعايت شود .
4- وزن مخصوص بتن سبك گازي در دامنه 350 تا 850 كيلـوگرم بر متر مكعب ميباشد.
5- اتصال اين پانل ها به يكديگر و به عناصر سازه اي بايد به گونـه اي باشد كه ضمن پايداري ديوارهاي حاصل در برابر بارهاي خارج از صفحه، در رفتار لرزه اي سازه مشاركت نداشته باشند.
6- رعايت حداقل هاي طراحي، نحـوه تسـليح و محاسـبات طراحـي اين پانل ها بايد بر اساس آئين نامه هاي معتبر بين المللـي مربوطـه، از جمله 318 ACI ، 523 ACI انجام شود.
7- رعايـت مبحـث سوم مقررات ملي ساختمان و مسكن در خصوص حفاظـت سـاختمانهـا در مقابـل حريـق و هـمچنـين الزامات نشريه شماره 444 مركـز تحقيقـات سـاختمان و مسـكن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابـل حريـق بـا در نظـر گـرفتن ابعاد ساختمان، كـاربري و وظيفـه عملكـردي عنصـر سـاختماني الزامي است.
8- صدابندي هوابرد جداكننده هاي بين واحدهاي مسـتقل و پوسـته خارجي ساختمان و ميبايستي مطابق مبحـث هجـدهم مقـررات ملي ساختمان تأمين گردد.
9-رعايت الزامـات مبحـث 19 مقـررات ملـي سـاختمان در جهـت صرفه جويي در مصرف انرژي براي ديوار خارجي الزامي اسـت . همچنين ضخامت پانل ها بايـد پاسـخگوي الزامـات منـدرج در مبحث 19 مقررات ملي ايران، از نظـر صـرفه جـوئي در مصـرف انرژي باشد. در صورتيكه اين پانلها در زمينه حرارت بـه روش تجويزي طراحي ميشوند، لازم است ضخامت آنها در رده هـاي 3 ،2 ،1 به ابعاد ، 48 و 36 26 افزايش يابد. در صورت استفاده از روش كاركردي و با ارائه مدارك و مستندات فنـي، ايـن اعـداد ميتوانند تقليل يابند.
10- ضخامت پانلها بايد الزامات مندرج در مبحث 18 مقررات ملـي ايران را به منظور صدابندي جدارهاي داخلـي و خـارجي تـأمين نمايـد. بـه ايـن منظـور لازم اسـت بـراي جـداگرهاي داخلـي از پانل هاي با حداقل ضخامت 10 سانتيمتر دو طرف اندود و براي ديوارهاي خارجي، از پانل هاي با حداقل ضخامت 20 سانتيمتـر دو طرف اندود و براي ديوارهاي بين دو واحد مسكوني مستقل، از پانلهاي با حـداقل ضـخامت 25 سـانتي متـر دو طـرف انـدود استفاده شود.
11- بديهي اسـت ضـخامت پانـل، بـر اسـاس حـداقل ضـخامتي كـه ضوابط مندرج در كليه بندهاي الزامات را برآورده سـازد تعيـين مي شود .
12- تأمين الزامات مربوط به نفوذپـذيري، دوام، تـر و خشـك شـدن متــوالي، سيكل هـاي ذوب شـدگي و يـخ زدگـي و … بــراي ديوارهاي خارجي الزامي است.
13- تأمين تمهيدات لازم جهـت اجـراي انـدودهاي تـر و خشـك از حيث مقاومت و دوام الزامي است.
14- ويژگي هاي فني و مكانيكي چسب يا ملات بكار بـرده شـده بـراي اتصال پانل ها به يكديگر و به سازه، بايد منطبق بر استاندارد …. و سازگار با بتن AAC باشد.
15- رعايت تمهيدات لازم جهت محدود نمودن جمع شدگي و تغيير شكلهـاي ناشـي از انبسـاط و انقبـاض حرارتـي، در حـد مجـاز مطابق آئين نامه هاي مربوطه، الزامي است.
16- محافظــت ميلگردهــاي موجــود در قطعــات مســلح در برابــر خوردگي بايد تامين شود. در اين راستا مـي تـوان از ميلگردهـاي داراي پوشش محافظ استفاده كرد
17- رعايـت اسـتانداردهاي مربـوط بـه الزامـات زيسـت محيطـي و بهداشتي الزامي است.
18- اخذ گواهينامه فني براي محصـول توليـدي، پـس از راه انـدازي خط توليد كارخانه، از مركز تحقيقات ساختمان و مسكن الزامي است.
منبع: مرکز تحقیقات راه و مسکن