بتن هوادار اتوكلاو (بـتن ) گـازي در كـه دنيـا بـه اختصـار AAC ناميـده ميشود، يك نوع خاص بتن سبك متخلخل است كه عمدتاً ازمواد با پايه ، سيليس سيمان و آهك ساخته ميشود. محصولي كه امروزه بنـام AAC موسوم است در 70 سال اخيردر كشور سوئد به توسعه رسيده است. ايـن محصول شامل دو فرایند اصلي ايجاد تخلخل در دوغاب مخلوط سيمان، آهك و پودر سيليس و عمل آوري بتن حاصله توسط اتوكلاو مي باشد . مواد چسباننده كه عمدتاً سيمان و آهك ميباشند در فرآينـد اتـوكلاو بـا مصلح سيليسي واكـنش نشـان داده و سيليكات كلسيم هيدراته توليـد مينمايند. ساختار متخلخل AAC كه به علت واكنش آهك آزاد حاصـل از تركيبـات سـيمان و آهـك و پـودر آلومينيـوم بـه وجـود مـي آيـد داراي خواص حرارتي مناسب (عايق حرارتي) و همچنين نسبت مقاومت به جـرم حجمي زيادتري نسبت به ديگر انواع بتن ميباشد. محصول به دست آمـده بعد از اتوكلاو نياز بـه عمـل آوري ديگـري نداشـته و قطعـات توليـد شـده ميتوانند بعد از سرد شدن مورد استفاده قرار گيرند . با توجه به اينكه بتن گازي داراي وزن كم و مقاومت مناسب غير سـازه اي ميباشد، از عمده تـرين كاربردهـاي آن مـي تـوان بـه بلـوك هـاي سـبك ساختماني جهت ساخت ديوارهاي و جداكننده همچنين قطعات مسلح بتن گازي براي كاربردهاي غير باربر مانند پانل هاي پركننده سقف و ديوار غير باربر اشاره نمـود . همچنـين، بـتن گـازي درجـرم حجمـي و مقاومـت هـاي مختلف توليد ميشود كه بستگي به كاربرد مورد نظـر دارد. لازم بـه ذكـر است بتن گازي ، جهت كاربردهاي سازه اي مورد استفاده قرار نميگیرد .
از مزاياي بلوك هاي ساخته شده با اين بتن، ميتوان به مقاومت مناسب آن در مقابل آتش، عدم صعود گازهاي سمي از بلوك در هنگام اشتعال، عملكرد حرارتي مطلوب، عدم نياز به عايق هاي حرارتي مجزا، كاهش انتقال صوت، افزايش سرعت ساخت و كاهش در مصرف مصالح مورد نياز براي نما و همچنين كاهش در جرم ساختمان را نام برد. در صورت عدم رعايت الزامات فني در توليد و نصب اين بتن، مشكلات بهره برداري از قبيل تركهاي ناشي از جمع شدگي و انبساط و انقباض حرارتي ايجاد مي شود. استفاده از بتن AAC بر اساس الزامات تهيه شده در مركز تحقيقات ساختمان و مسكن، مجاز ميباشد .
الزامات بلوك هاي ديواري ساخته شده با بتن سبك گازي AAC
1-بلوك هاي هـوادار اتوكلاوشـده بـا بـتن سـبك گـازي، قابليـت استفاده در ديوارهاي غير باربر داخلي و خارجي را دارند. شايان ذكر است كه محدوديتهاي كاربري اين بتن ها، با توجه به رده مقاومتي آنها تعيين مي .شود
2- بتن هاي گازي از نظر رده مقاومتي به سه دسته بـا مقاومـت هـاي 2.5،5،7.5 مگاپاسكال تقسيم مـي شـوند . هـم چنـين از نظـر جرم حجمي خشك، اين بتن ميتواند داراي جرم حجمي اسمي 800 تا 400 kg/m3 باشد.
3- بلوك هاي بتن گـازي بايـد داراي ويژگـي هـاي اسـتاندارد ملـي ايران به شماره 8593 باشند
4- جهت جلوگيري از تغيير شكلهاي نسبي در ديوار و اندود و در نهايت، كاهش احتمال ترك خوردگي، بايد جمع شدگي ناشـي از تغييرات رطوبت به حداكثر 0.02 درصد محدود شود.
5- ملات هاي به كار گرفته شده جهت اجراي ديوار بـا بلـوك هـاي بـتن ســبك گـازي مــي بايسـتي داراي مشخصــات فنـي مطــابق اسـتانداردهاي شـماره -1 706- 2و 706 موسسـه اسـتانداردهاي ملي ايران باشد.
6- تمهيــدات لازم جهــت عــدم مشــاركت ديوارهــاي حاصــل از بلوك هاي بتن سبك گـازي، در رفتـار لـرزه اي سـازه ضـروري است
7- تــأمين الزامــات مربــوط بــه نفوذپــذيري، دوام، ســيكل هــاي ذوب شدگي و يـخ زدگي و تشعشات ماوراء بنفش جهت ديوارهاي خارجي ضروري است.
8- با توجه به جذب آب نسبتاً زياد ايـن محصـول، رعايـت ضـوابط به محافظت ديوارها از تماس مستقيم با آب و يا چرخه هاي تر و خشك شدن الزامي ميباشد.
9- رعايــت اســتانداردهاي مربــوط بــه الزامات زيسـت محيطـي و بهداشتي الزامي است.
10-ضخامت حداقل ديوار و يا ضخامت عايق حرارتي تكميلي بايـد به گونه اي باشد كه الزامات مبحـث 19 مقـررات ملـي سـاختمان جهت صرفه جـويي در مصـرف انـرژي بـراي ديـوار خـارجي را تأمين نمايد.
11- رعايت مبحـث سوم مقررات ملي ساختمان و مسكن در خصوص حفاظـت سـاختمانها در مقابـل حريـق و هـمچنـين الزامات نشريه شماره 444 مركـز تحقيقـات سـاختمان و مسـكن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابـل حريـق بـا در نظـر گـرفتن ابعاد ساختمان، كـاربري و وظيفـه عملكـردي عنصـر سـاختماني الزامي است.
12- صدابندي هوابرد جداكننده هاي بين واحدهاي مسـتقل و پوسـته خارجي ساختمان و ميبايستي مطابق مبحـث هجـدهم مقـررات ملي ساختمان تأمين گردد.
13- اخذ گواهينامه فني براي محصـول توليـدي، پـس از راه انـدازي خط توليد كارخانه، از مركز تحقيقات ساختمان و مسكن الزامي است.
منبع: مرکز تحقیقات راه و مسکن