گواهی نامه برچسب انرژی ساختمان، سندی است که بیانگر میزان کارایی انرژی ساختمان می‌باشد. این سند که توسط بازرس انرژی ساختمان تایید شده است، براساس استاندارد ملی ایران به شماره های 14253 و 14254 بترتیب برای ساختمانهای مسکونی و غیرمسکونی صادر می‌گردد. برچسب انرژی ساختمان در اوایل سال ۹۴ توسط سازمان ملی استاندارد ایران ابلاغ شد که بر اساس آن، رده‌های انرژی مصرفی ساختمان از A تا G درجه‌بندی شده است و میزان مصرف انرژی ساختمان دارای برچسب انرژی با رتبۀ A در مقایسه با ساختمان دارای برچسب انرژی با رتبۀ G تا ۵ برابر تفاوت دارد. سازمان استاندارد در زمان ابلاغ، دریافت برچسب انرژی را برای ساختمانهای مسکونی، اختیاری قرار داد و آن را به عنوان عامل تشویقی دانست تا سازندگان به مباحث بهینه‌سازی مصرف انرژی و مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان توجه کنند.
از منظر ملی، ساختمانی که رده های بالای انرژی را اخذ می‌کند، ضمن مصرف انرژی کمتر، آلایندگی کمتری نیز تولید می نماید. برای سازنده ساختمان، افزایش کارایی انرژی، ضمن ایجاد تمایز با ساختمانهای مشابه وامکان فروش رقابتی تر ساختمان، کاهش هزینه ها را در بخش تاسیسات مکانیکی بمنظور تامین گرمایشو سرمایش ساختمان را به همراه دارد. برای مصرف کننده و خریدار ساختمان ضمن ایجاد امکان مقایسه ساختمانها، افزایش آسایش حرارتی و بصری و کاهش هزینه های انرژی و بهره‌برداری ساختمان را به همراه دارد. از منظر کلی معمولا قسمتهای ظاهری ساختمان، نظیر پنجره‌ها، شیرآلات، کاشی و سرامیک، کابینت و … ساختمان در هنگام خرید و اجاره ساختمان کاملا توسط خریدار ساختمان قابل بررسی است و افراد براحتی می توانند در خرید ساختمان مطابق با سلیقه و بودجه خود این موارد را انتخاب نمایند، اما میزان مصرف انرژی و مهمتر از آن شرایط آسایشی ساختمان که مهمترین ویژگی یک ساختمان است در هنگام خرید برای کسی مشخص نمی‌باشد، مگر اینکه بازرسان انرژی ضمن ممیزی ساختمان، موارد مذکور را تعیین و در گواهی نامه انرژی ساختمان، میزان کارایی انرژی ساختمان را با رده بندی مشخص نمایند.
انواع گواهی نامه برچسب انرژی ساختمان
گواهی نامه برچسب انرژی ساختمان در دو شکل یکی برای طراحی و دیگری برای طراحی و ساخت ساختمان صادر می گردد و سازندگان ساختمان می توانند در هر زمانی نسبت به اخذ گواهی نامه برچسب انرژی ساختمان اقدام نمایند.
برچسب انرژی برای طراحی ساختمان
چنانچه سازنده ساختمانی علاقمند به در یافت گواهی نامه برچسب انرژی برای طراحی ساختمان باشد می تواند در مرحله ای که طراحی ساختمان خاتمه یافته است و تمامی اجزای ساختمان در بخش پوسته و تاسیسات مکانیکی و الکتریکی مشخص شده است و یا به عبارت دیگر طراحی فاز 2 خاتمه یافته باشد، با مراجعه به بازرس انرژی وضعیت مصرف انرژی ساختمان خود را مشخص کند. البته سازنده ساختمان می تواند قبل از انجام طراحی نیز از مشاوران انرژی درخصوص تمهیدات لازم بمنظور دستیابی به رده های انرژی بالاتر مشاوره بگیرد و بعد از آن توصیه های ارائه شده توسط مشاور انرژی را بمنظور دستیابی به رده های بالای انرژی پیاده نماید.
برچسب انرژی برای طراحی و ساخت ساختمان
جهت صدور گواهی نامه برچسب انرژی برای طراحی و ساخت ساختمان لازم است علاوه بر ارائه اسناد طراحی به بازرس انرژی، بازدیدهایی در مقاطع مختلف توسط بازرس انرژی ساختمان بعمل آید، برای این منظور بازرس انرژی علاوه بر بررسیهای چشمی و کنترل و تطابق ساختمان با شزایط طراحی، با انواع تجهیزات تست و اندازه‌گیری، نسبت به ارزیابی کیفیت عایق‌کاری حرارتی پوسته ساختمان و تاسیسات، وضعیت پنجره‌های دوجداره، تاسیسات گرمایش، سرمایش، تهویه مطبوع، روشنایی، سیستمهای کنترل و سایر سیستمهای موثر بر مصرف انرژی ساختمان اقدام می نماید، تا بدینوسیله از چگونگی مصرف انرژی ساختمان اطمیمنان حاصل نماید.
ساختمان های مشمول دریافت برچسب انرژی
باید به این نکته توجه داشت که بدلیل عدم اهمیت به مباحث آسایشی و مصرف انرژی در ساخت و سازهای امروز کشورمان، کمتر ساختمانی می تواند گواهی نامه برچسب انرژی دریافت نماید و برای اینکه ساختمانی بتواند حداقل الزامات کارایی انرژی را رعایت نماید باید مطابق با الزمات مبحث 19مقررات ملی ساختمان طراحی و ساخته شود.
برچسبهای انرژی، برچسبهای اطلاع‌رسانی رده بندی انرژی بصورت عددی و یا حروفی بوده که کارایی انرژی تجهیزات، وسایل، ساختمانها و بطور کلی سیستمهای مصرف‌کننده انرژی را نسبت به سایرین نشان میدهند. این برچسبها، به روشهای مختلف، مفاهیمی نظیر وضعیت انرژی سالیانه، بازده، صرفه‌جویی و یا هزینه‌های انرژی را مشخص می‌کنند. معیار مصرف انرژی با توجه به کاربری وسیله و یا ساختمان در استاندارد مشخص می‌شود و برای این معیار دامنه مجاز حداقل تا حداکثر تعریف شده که در رده‌های مختلف طبقه‌بندی می‌گردد. رده‌ها بصورت نوارهای رنگی قرمز تا سبز و با حروف G تا A تعیین می‌شود. رده G با نوار رنگی قرمز دارای کمترین بازدهی است و رده A با نوار رنگی سبز بیشترین بازدهی و یا بیشترین صرفه‌جویی در مقایسه با رده G را دارا می‌باشد. ساختمانی که مطابق با الزمات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، ساخته شود، با توجه به کیفیت طراحی، مصالح و اجرای کار می تواند یکی از رده های F و G از استاندارد برچسب انرژی ساختمان را بخود اختصاص دهد. بعد از آن جهت دستیابی به رده های C تا E در استاندارد برچسب انرژی ساختمان، لازم است تا با انواع تکنولوژیهای پربازده و کم مصرف در بخش تاسیسات مکانیکی و الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد. جهت دستیابی به رده های B و A در استاندارد برچسب انرژی ساختمان، ضمن رعایت معماری اقلیمی، تولید انرژی در محل با انواع انرژیهای تجدیدپذیر نظیر بهره گیری از سیستمهای فتوولتاییک و سیستمهای آب گرم خورشیدی ضرورت دارد.
