کفراژ واژه ای فرانسوی به تعداد زیاد لوله‌های داربست به هم متصل است که بیش از چهار پایه داشته باشد. این اتصالات یا به صورت پین بوده یا به صورت بست. از مزایای استفاده اتصال پین اجرای سریعتر و تنظیم راحت‌تر است.
کُفراژ بندی جهت ایجاد پایه‌های نگهداری قالب‌های بتنی سنگین اجرا میشود. در مواقعی که روی سقف های بلند، عملیات انجام می گردد، به تعداد زیاد و حجمی انجام می شود. مورد دیگر استفاده از کفراژبندی ، برای ایمنی سازی در ساخت نماها بوده است. در ساختمان‌های معمولی یا مواردی که نشست قالب بر اثر بتن ریزی از اهمیت زیادی برخوردار نیست و قالب‌ها سبک هستند از شمع‌های فولادی یا چوبی منفرد برای نگهداشتن و تنظیم قالب‌ها استفاده می‌کنند. اما در مواردی همچون پل سازی که قالب مونتاژ شده در محل، نباید در اثر بتن ریزی حرکت کرده و خیز بردارد از کفراژبندی استفاده می‌کنند. از دیگر مزیت‌های کفراژ بندی ایجاد سطح نگهداری بیشتر جهت نگهداری قالب‌ها است. کفراژ بندی نیاز به دقت بالایی دارد تا ارتفاع کفراژ در سطح مورد نظر تامین شود. و در سطوح افقی کاملاً تراز باشد.
انواع کفراژبندی
کفراژبندی انواع گوناگونی دارد که با توجه به وضعیت بنای شما ساخته می شود که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قالب های فلزی
- قالب های پلاستیکی
- قالب های چوبی
- قالب های فایبرگلاس و پلیمری
- قالب های لغزنده یا متحرک
- قالب های ماندگار
کاربرد کفراژها
کفراژهای کاربردهای بسیار زیادی دارند از جمله:
- کفراژ معمولی برای استفاده حجمی برای فعالیت بر روی سقف
- کفراژ برای پایدار نمودن نما
- استفاده از کفراژ حفاظ
- کفراژهای مناسب برای زیر بتن
- کفراژ نمایشگاهی یا کفراژ چهار پایه برای ساخت غرفه های نمایشگاهی
نکات مهم در کفراژ ها
به طور کلی می توان گفت هر شکل از داربست بندی، شکل های مختلفی از کفراژ را داراست که دارای نام های گوناگون می باشند.
- کفراژ طولی با عرض 1 متر هم این فضا را دارا می باشد که به داربست نما تبدیل شود.
- حداکثر فاصله ی پایه ها با نمای اصلی 3 متر باشد.عدم رعایت این نکته خطراتی را به همراه دارد.
- داربست بندی باید توسط کارشناسان و متخصصان امر انجام پذیرد.
کفراژهای چوبی
یکی از روش هایی که برای ساخت کفراژ استفاده می شود، چوب های نئوپان و تخته های سه لایه می باشد.
لایه های چوبی که از آنها برای ساخت کفراژ استفاده می شود، بسیار ساده ای هستند و کار با این لایه ها بسیار راحت می باشد. استفاده از چوب در ساختار آن باعث می شود که کفراژبند به راحتی اندازه ی قالب ها را با استفاده از میخ و پیچ افزایش دهد.
معایب کفراژبندی با قالب چوبی
- تخته های چوب در ابعاد، اندازه ها و اشکال مختلفی وجود دارند، در هنگام استفاده از آن ها باید دقت کرد زیرا درز های قالب های چوبی به خوبی به هم متصل نیست مکن است مخلوط آب و سیمان از درزها خارج شود و مقاومت بتن کاهش بیابد.
- سطح قالب های چوبی زیر بتن مسلح ناهموار است.
- به دلیل نشت مخلوط آب و سیمان از درز قالب ها، کار در زمین و در قسمت های زیرین قالب بندی سخت شده ومی تواند مشکلاتی ایجاد کند.
- در بعضی موارد ممکن است که قالب بندی چوبی قادر به تحمل وزن بتن نباشد و به دلیل مقاومت کم صفحات چوبی خم شود یا حتی تخته ها بشکنند.
مزایای کفراژبندی با قالب چوبی
- ساخت قالب های چوبی در هر شکل و اندازه ای به آسان انجام می شود.
- استفاده از قالب بندی چوبی برای پروژه های کوچک مقرون به صرفه است.
- در تولید قالب های چوبی می توان از الوارهای موجود در محل استفاده کرد.
- وزن این قالب ها در مقایسه با انواع فلزی آن بسیار کمتر است.
کفراژهای فلزی
یکی از پرکاربردترینو پرفروش ترین قالب هایی که در حال حاضر در بازار است قالب های فلزی هستند.
مزایای کفراژبندی با قالب فلزی
- قالب های فلزی با مقاومت و با دوام و عمر بیشتری دارند.
- استفاده از قالب بندی فلزی موجب می شود تا سطح بتن داخل آن بسیار صاف و هموار باشد.
- بیش از صد مرتبه می توان از این قالب ها استفاده کرد.
- نصب و برداشتن قالب های فلزی راحت تر است.
کفراژ پلاستیکی
یکی از پرکاربردترین کفراژهایی که برای ساخت سازه ی بتنی از آن استفاده می شود، کفراژهای پلاستیکی است. این کفراژها برای پروژهای ساختمانی که دارای هزینه ی پایینی هستند، مناسب است. از مزایای کفراژ پلاستیکی می توان به موارد زیراشاره کرد:
- وزن این قالب ها کم و هزینه ی کمتری دارند.
- برای استفاده در قسمت های بزرگ مناسب می باشند.
- در صورتی که در هنگام حمل و نقل و استفاده از آن دقت شود می توان مجدداً از آن ها استفاده کرد که بسیار مقرون به صرفه است.
کفراژبندی با استفاده از قالب های فایبرگلاس و پلیمری
از کفراژهای فایبرگلاس در قالب بندی سقف عموما استفاده می شود. به کارگیری این قالب ها به منظور سبک سازی سقف و پی های گسترده بتنی امکان پذیر است.
- ضریب امنیتی بالای آن ها
- پایین آوردن وزن سازه
- کاملا نفوذناپذیراند
- از سرعت اجرایی بالایی برخوردار می باشند.
کفراژبندی با قالب‌های پلاستیکی قابل بازیافت
برای ساختن سازه‌های بتنی ساده از چنین قالب‌هایی استفاده می شود. از ویژگی این نوع کفراژ ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبک
- محکم
- مقرون به صرفه در پروژه های بزرگ
- برخورداری از لایه‌ی عایق در برابر آب و هوا که در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است
- می‌تواند روی سقف‌های از پیش ساخته شده قرار بگیرد یا به کمک جرثقیل روی محوطه بدون طبقه نصب شوند.
کفراژبندی با استفاده از قالب های لغزنده یا متحرک
کفراژهای لغزنده به صورت هیدرولیک می باشند. استفاده از این کفراژها زمانی نیاز به بتن ریزی یکنواخت می باشد بیشتر کاربرد دارد. از کفراژهای افقی در مواردی مانند بتن ریزی تونل ها، لوله های آب و کانال های زهکشی استفاده می شود. از کفراژهای عمودی نیز در ساخت سیلوهای بزرگ، برج های مخابراتی و تاسیسات ذخیره سازی مواد استفاده می شود.
قالب های لغزنده در دو نوع وجو دارد:
- افقی
- عمودی
کفراژبندی با استفاده از قالب های ماندگار
این گونه کفراژها ثابت اند و به عنوان بخشی از سازه ساختمان می شوند.از جمله ویژگی هایی که این گونه قالب ها دارند با دوام بودن آن ها است که اهمیت این امر در عدم جابه جایی و عدم ایجاد هرگونه تغییر شکل آن ها می باشد.
کفراژ داربستی
کفراژ داربستی به انواع نصب حجمی داربست که بیش تر از چهار پایه داشته باشد، و به منظور بالا بردن سطح ایمنی عملیات کاربرد دارد.
از جمله کاربردهای کفراژ های داربستی می توان به :
- استفاده از کفراژ معمولی به منظور کاربرد حجمی برای فعالیت هایی که بر روی سقف انجام می شود، نام برد.
- حفظ پایداری نما، به کارگیری کفراژ حفاظ و غیره
در پایان نکات زیر لازم به ذکر است:
- در ابتدا باید قالب ستون ها و دیوارها برداشته شود، این‌ها مؤلفه های قائمی هستند که باید تنها وزن خودشان را تحمل کنند.
- قالب دال ها برداشته می شود.
- قالب هر قسمت که بار زیادی را تحمل خواهد کرد باید در مرحله ی آخر باز شود.
- زمان باقی ماندن و برداشتن قالب بندی و کفراژ به عوامل زیادی مانند نوع سیمان مصرفی، شکل و محل قرارگیری اعضای سازه افقی، قائم یا مورب است، بارهای وارد شونده بر هر عضو و دمای هوا بستگی دارد.ب
- در هیچ شرایطی نباید قالب بندی را قبل از رسیدن بتن به مقاومت نهایی باز کرد.
عوامل موثر بر هزینه داربست و کفراژ
مجری‌کار یا فروشنده برای برآورد و تخمین قیمت داربست بندی، میزان لوله داربست مورد استفاده برای ساختمان، مساحت ساختمان و میزان طبقات ساختمان یعنی ارتفاع کار و جنس و متریالی که قرار است داربست با استفاده از آنها دایر شود و مثلا فلزی بودن یا نبودن را درنظر می گیرد. متراژ، مدت اجاره، متراژ بغل کارها و … هم از دیگر عوامل موثر بر هزینه داربست و کفراژ هستند. مثلا هزینه‌ای که برای اجرا و نصب داربست در ماه اول از شما دریافت می شود برای ماه‌های بعدی کمتر خواهد بود. اصولا با توجه به زمان مورد نیاز برای پروسه نصب و جمع کردن داربست‌های فلزی و دستمزد کارگران، هزینه اجاره یا اجرای داربست به‌ازای چند روز همان هزینه اجاره یک ماه اعلام می شود
روش محاسبه متراژ کفراژ
برای محاسبه متراژ کفراژ تعداد دهانه در هرجهت را در ۳ ضرب کرده تا طول هر جهت معین شود. و با ضرب طول دو جهت میزان سطح کار مشخص میگردد. ارتفاع کار از پایین ترین نقطه داربست تا آخرین بست نصب شده محاسبه میگردد. لازم به ذکر است در داربست اعداد اعشار به سمت بالا گرد میشود.
برای مثال اگر سطحی ۱۰ در ۱۰ داشته باشیم چون در هر جهت مجبوریم ۴ دهنه (۳ تا ۳ متری و یکی ۱ متری) داشته باشیم طول را ۱۲ متر محاسبه میکنیم.در نتیجه سطح ۱۰۰ متری ۱۴۴ متر محاسبه میشود.
