آشنایی با انواع بتن

بتن پرکاربردترین مصالح مهندسی عمران به شمار می رود و طرح مخلوط آن باید با توجه به کاربرد، نوع مصالح و شرایط محیطی باشد.

ماده‌ای است که از اختلاط سه جزء اصلی آب، مصالح سنگی شامل درشت‌دانه (شن) و ریزدانه (ماسه) و سیمان تشکیل شده است.

انواع مختلفی از بتن وجود دارند که براساس مصالح به کار رفته، طرح اختلاط، روش ساخت، محل کاربرد، نوع واکنش هیدراتسیون و … از یکدیگر متمایز می شوند. در ادامه با انواع بتن های موجود آشنا خواهیم شد:

• بتن با مقاومت معمولی
• بتن غیرمسلح یا ساده
• بتن مسلح
• بتن توانمند یا بتن با عملکرد بالا
• بتن پرمقاومت
• بتن سنگین
• بتن آهکی
• بتن آسفالتی
• بتن الیافی
• بتن زودگیر
• بتن شیشه ای
• بتن شفاف
• بتن خود متراکم
• بتن شاتکریت یا بتن پاششی
• فوم بتن
• بتن با سنگدانه بازیافتی
• بتن دیرگداز
• بتن گوگردی
• بتن پیش آکنده
• بتن بدون جمع شدگی
• بتن استامپی(دکوراتیو)
• بتن سبز
• بتن نفوذپذیر
• بتن پمپ شده
• بتن پلیمری(بتن پلیمری (PC)، بتن اصلاح‌شده با لاتکس (LMC)، بتن با پلیمر تزریقی (PIC))
• بتن متخلخل ( اسفنجی )CLC(گازی، کفی)
• بتن هوادار یا اتوکلاو شده(AAC)
• بتن آماده
• بتن سبک
• بتن پیش ساخته
• بتن پیش تنیده
• بتن آب بند یا ضد آب
• بتن اکسپوز
• بتن رنگی
• بتن متراکم غلتکی
• بتن خلا یا وکیوم
• بتن چاپی

بتن با مقاومت معمولی

این بتن از ترکیب مواد اولیه ساخت بتن یعنی سیمان، آب و مصالح سنگدانه تولید می شود. مقاومت این بتن بین ۱۰MPa  تا ۴۰MPa  متغیر است. بنابراین مقاومت کششی بتن معمولی کم است. به منظور جلوگیری از ایجاد ترک، باید بتن را تقویت کرد.

زمان گیرش اولیه یتن معمولی بسته به نوع سیمان و شرایط محیطی و .. بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه است که این زمان وابسته به خواص سیمان مورد استفاده و شرایط آب و هوایی محل ساخت و ساز می باشد.

بتن غیرمسلح یا ساده

در این نوع بتن که اجزای اصلی آن سیمان، سنگدانه و آب هستند، از هیچگونه آرماتوری برای مسلح کردن استفاده نشده است. بتن غیر مسلح در فشار قوی و در کشش ضعیف است. طرح اختلاط رایج برای ساخت این نوع از بتن، طرح اختلاط نرمال(۱:۲:۴) است.

وزن مخصوص بتن غیر مسلح بین ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب بوده و مقاومت آن بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است.

این نوع بتن بیشتر برای ساخت پیاده رو ها به کار می رود و به صورت کلی هرجا به مقاومت کششی زیادی نیاز نباشد می توان از این نوع بتن استفاده نمود. دوام این نوع بتن معمولا خوب است.

بتن مسلح

بتن مسلح بتنی است که جهت تحمل تنش های کششی به آن المان های فولادی اضافه شده است. المان های فولادی مورد استفاده در بتن جهت مسلح کردن می توانند به شکل راد، میلگرد و یا شبکه باشند. حتی از الیاف فیبری نیز می توان استفاده نمود.

ایجاد اتصال مناسب بین بتن و ماده‌ی مسلح کننده ضرورت بالایی دارد و میزان مقاومت و دوام بتن را تضمین میکند.

بتن توانمند یا بتن با عملکرد بالا

بتن توانمند، بتنی است که کارایی و عملکرد بیشتر و بهبودیافته تری برای کاربردهای مورد نظر نسبت به بتن معمولی داراست. ولی تمام بتن های با عملکرد بالا (HPC) لزوما مقاومت بالایی ندارند. این بتن از فناوری خاصی در تولید برخوردار بوده و استفاده از آن در موارد ویژه که نیاز به کنترل دقیق بر کیفیت مصالح و مراحل اجرایی در نظر باشد، صورت می گیرد. در بتن توانمند نسبت آب به سیمان کم تر بوده و در تولید آن از دوده سیلیس استفاده می شود. سنگدانه های مقاوم موجود در بتن توانمند از ویژگی هایی برخوردار می باشند. بهترین انواع سنگدانه هایی که می توان در ساخت بتن توانمند مورد استفاده قرار داد، سنگدانه های سیلیسی هستند. استفاده از این سنگدانه ها از دوام بالایی برخوردار بوده و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشند.

الیافی که از آن ها در بتن توانمند استفاده می شود، عموماً الیاف پروپیلنی می باشند. تراکم و نگهداری صحیح از بتن توانمند بسیار اهمیت دارد و در مقایسه با سایر بتن ها از حساسیت بیش تری برخوردار می باشد، چرا که عدم تراکم لازم در هر یک از اجزا می تواند بر تمام عوامل ساخت و طراحی تاثیر بگذارد.

ویژگی هایی که باعث می شود بتن با عملکرد بالا در نظر گرفته شود، عبارتند از:

• کسب مقاومت در سن پایین
• اجرای راحت بتن
• نفوذپذیری و چگالی بتن
• گرمای حاصل از هیدراتاسیون
• عمر بتن و پایداری آن
• سختی و خواص مکانیکی در طول عمر بتن
• ویژگی های محیطی

بتن پرمقاومت

بتن هایی که مقاومت آن ها بالاتر از 50 MPa است، بتن با مقاومت بالا نامیده می شوند. این مقاومت بالا از طریق کاهش نسبت آب به سیمان در بتن در حد پایین تر از ۰٫۳۵ به دست می آید. همچنین به منظور بالا بردن مقاومت از سنگدانه های مقاوم و کاهش حداکثر اندازه سنگدانه در بتن و همچنین از مواد ریزدانه با اندازه های بسیار ریز برای متراکم تر کردن بتن استفاده می شود. باید توجه داشت که بتن با مقاومت بالا، روان گرایی کمتری دارد که یک مشکل محسوب می شود. برای این منظور معمولا از فوق روان کننده ها به صورت ترکیب با کندگیر کننده ها و مواد کاهش دهنده آب در مخلوط بتن استفاده می شود. پوزولان ها، مانند خاکستر بادی و دوده سیلیکا، متداول ترین افزودنی های معدنی می باشند که در بتن با مقاومت بالا به کار می روند

از نمونه بتن ها با مقاومت بالا می توان به بتن خود متراکم و بتن الیافی اشاره کرد.

بتن سنگین

بتنی که وزن مخصوص آن بین ۳۰۰۰ تا 6۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است، بتن سنگین نامیده می شود. برای ساخت این نوع بتن از سنگدانه های سنگین دانه های ریز فولاد، به شکل شن و ماسه در آن می باشد که وزن ویژه بیش از ۲۶۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب استفاده می شود.

برای ساخت این نوع بتن از قطعات خرد شده سنگ به عنوان سنگدانه درشت استفاده می شود. رایج ترین سنگدانه مورد استفاده برای ساخت این نوع بتن، باریوت است.

بتن سنگین به طور ويژه به عنوان سپر محافظ در مقابل تشعشع ، برای ساخت نیروگاه های اتمی و پروژه های مشابه به کار می روند. این سنگدانه سنگین به سازه کمک می کند در برابر تابش های رادیو اکتیو مختلف مقاوم باشد. این نوع بتن در ساخت وزنه هاى تعادلى و در مواردى كه بدون افزايش حجم نياز به افزايش بار مرده سازه وجود دارد نيز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حمل، شكستن و دانه بندى سنگدانه ها جهت تهيه بتن سنگين پرهزينه است و اختلاط، حمل و نقل و ريختن آن هزينه بالاترى نسبت به بتن معمولى دارد.

بتن آهکی

این نوع بتن با جایگزین کردن سیمان با آهک به دست می آید. مهم ترین کاربرد این نوع بتن در کف طبقات، گنبدها و همچنین طاق ها است. برخلاف سیمان این محصول مزایای محیطی و سلامتی مختلفی دارد. این نوع بتن تجدید پذیر بوده و به راحتی تمیز می شود.

بتن آسفالتی

بتن آسفالتی یک مصالح کامپوزیت است که ترکیبی است از سنگدانه و آسفالت. معمولا برای روکش جاده ها، پارکینگ ها، فرودگاه ها و همچنین قسمت های داخلی سدها استفاده می شود .

بتن الیافی

استفاده از بتن الیافی در جاهایی که سرعت اجرای بالا مد نظر است و یا نیاز به پاشش بتن روی سطوحی است که شبکه‌بندی‌‌های سنتی مشکل و زمان‌بر بوده یا جواب‌گوی کار نیست، استفاده از بتن الیافی نسبت به بتن سنتی به صرفه تر است.

 این مواد الیافی باعث بهبود خواص مطلوب بتن، همچون افزایش مقاومت آن می گردد و در بعضی موارد با کاهش وزن بتن، مصالح بسیار سبکی را میسازند. این بتن به دلیل داشتن الیاف، دارای خواص مناسبی همچون شکل‌پذیری بالا، مقاومت بالای کششی و برشی ، قابلیت جذب انرژی و پایداری در برابر ترک خوردن، پیچش، انفجار و ضربه را دارا می‌باشد.

 انواع الیاف مورد استفاده در بتن عبارت است از : الیاف پلی پروپیلن P.P، الیاف شیشه، فولادی، سنتیک، کربن، آرامید و …

بتن زودگیر

همان گونه که از نام آن پیداست این نوع بتن تنها ساعاتی پس از تولید به مقاومت قابل توجهی می رسد. بنابراین قالب ها را می توان به آسانی جدا نمود و در نتیجه ی آن ساخت و ساز با سرعت بالاتری انجام می شود. یکی از مهم ترین کاربردهای این نوع بتن تعمیر جاده ها است، زیرا تنها پس از ساعاتی می توان از آن استفاده نمود.

بتن شیشه ای

شیشه بازیافت شده را می توان به عنوان یکی از اجزای بتن به کار برد. در نتیجه ی آن بتن شیشه ای تولید می شود. این نوع بتن نمای زیباتری نسبت به بتن معمولی دارد. همچنین این نوع بتن می تواند مقاومت طولانی مدتی داشته و حتی نسبت به بتن معمولی عایق دمایی بهتری باشند.

بتن شفاف

یکی از انواع بتن که با استفاده از نانوتکنولوژی ساخته شده است بتن شفاف می باشد. این بتن ترکیبی از ۹۶ درصد بتن و ۴ درصد فیبر نوری می باشد. که بدلیل انعطاف بالای فیبرنوری می تواند در صورت مسلح شدن بتن اطراف آن ها را بپوشاند. عایق صدا و حرارت از دیگر ویژگی های این بتن می باشد . از کاربردهای آن می توان به استفاده در نمای ساختمان و نورپردازی و طراحی دکوراسیون اشاره نمود.

بتن خود متراکم

بتن ریخته شده ای که بدون انجام هیچ گونه عملیات متراکم سازی و با وزن خود متراکم شود، بتن خود متراکم یا بتن ریزشی نامیده می شود. در این نوع بتن نیاز به ویبره جداگانه برای جای دادن بتن نیست. این بتن کارایی بالایی دارد. معمولا اسلامپ آن بین ۶۵۰ تا ۷۵۰ است.

کاربرد این بتن در محل هایی که کار بتنی حجیمی قرار است اجرا شود،و یا امکان دسترسی برای متراکم کردن و ویبره زنی مشکل است مانند سدها و یا بتن ریزی اشکالی همچون قوس های بتنی بسیار مناسب اند.

بتن شاتکریت یا بتن پاششی

تفاوت این نوع بتن فقط در نحوه ی اجرای آن است. در این روش بتن با کمک نازل بر روی قاب و یا یک سازه ی آماده شده به صورت ضربه ای پاشیده می شود. از آن جایی که پاشش بتن به کمک فشار هوای زیاد انجام می شود، فرآیند اجرا و فشرده کردن بتن همزمان صورت می پذیرد. شاتکریت به دو دسته تر و خشک تقسیم می شود. در بتن شاتکریت تر , ابتدا تمامی مواد طبق طرح اختلاط با یکدیگر ترکیب شده و مواد افزودنی مورد نیاز در صورت لزوم به آن زده شده و سپس به صورت پاششی به محل مورد نظر پاشیده می شود. اما در حالت خشک آب را در مرحله نهایی و در حین خروج از سر نازل به آن اضافه می کنیم.

فوم بتن

فوم بتن نوعی بتن سبک است که از ترکیب آب، سیمان و ماده کف‌ساز (فوم) به دست می‌آید و چون چگالی آن به‌طور قابل ملاحظه‌ای از بتن معمولی کمتر است، کاهش بار مرده ساختمان به‌ویژه در قسمت غیر‌سازه‌ای را سبب میشود. این نوع بتن علاوه بر داشتن مزایای بتن معمولی خواص دیگری مانند وزن مخصوص کم و مقاومت فشاری بالا را نیز دارا می‌باشد. صرفه جویی در حجم خاک برداری و بتن مصرف شده در فونداسیون‌هاو همچنین کاهش بارهای زلزله از ویژگی های فوم بتن است. بیشترین کاربرد فوم بتن در ساخت بلوک سبک سقفی و دیواری و نیز کفسازی ساختمان و شیب بندی است. درضمن برای پر کردن چاه های فاضلاب و حفره‌های تونل هم می‌توان از این بتن سبک استفاده کرد.

در تولید این بتن‌ها عمدتاً از پوکه و مواد صنعتی یا معدنی با چگالی پایین به‌ عنوان سنگ‌دانه یا پرکننده سبک استفاده می‌شود‌. بعلت طبیعت متخلخل داخل بتن، این نوع بتن یک عایق حرارتی و صوتی بسیار مناسب است.

بتن با سنگدانه بازیافتی

بتنی که در تولید آن سنگدانه ها از بازیافت نخاله‏های ساخت و تخریب استفاده شده است. سنگدانه‏های بازیافتی بتنی به مراتب کیفیت کمتری نسبت به سنگدانه‏های طبیعی دارند. لذا عموماً انتظار می‏رود بتن ساخته شده با سنگدانه بازیافتی بتنی (بتن بازیافتی) دارای خواص مهندسی ضعیف‏تری نسبت به بتن معمولی باشد. هر چند که این موضوع به شدت تحت تأثیر کیفیت و کمیت سنگدانه بازیافتی مصرفی در بتن است. از آنجا که سنگدانه های بازیافتی حاوی ملات سیمان هستند، جذب آب بالاتری نسبت به سنگدانه های طبیعی دارند. بتن بازیافتی دارای هوای بیشتری نسبت به بتن معمولی است.

با استفاده از سنگدانه‌های مقاوم و کاهش حداکثر اندازه سنگدانه در مخلوط بتنی (برای همگنی بیشتر آن)، استفاده از مواد بسیار ریزدانه و با اندازه‌های کمتر از دهم میکرون برای افزایش تراکم‌ و کاهش تخلخل می توان خواص این نوع بتن را بهبود داد و به مقاومت بالایی دست یافت.

بتن دیرگداز

به مخلوطی از سیمان، انواع پر کننده و ذرات ریز و آب‌ که در درجه حرارت معمولی حالت گیرش دارد. بتن‌های ویژه دیر گداز در درجه حرارت‌های معمولی دارای اتصالات هیدرولیکی هستند و وقتی پخته می‌شوند از مرحله‌ی اتصال هیدرولیکی به مرحله‌ی اتصال سرامیکی تبدیل می‌شوند بدون آنکه استحکام آن کاهشی پیدا کند. عامل‌هایی چسباننده‌ای که در چنین بتن‌هایی بکار می‌روند ممکن است سیمان‌های صنعتی‌ ‌یا چسب‌ها(مگنزیایی‌، دولومیت‌، چسب شیشه‌ای، اسید فسفریک و فسفات‌، ) باشد .

بتن گوگردی
بتن گوگردي، ماده اي ساختماني است که از ترکيب سيمان گوگردي اصلاح شده به صورت مذاب (با استفاده از افزودني هاي پليمري) و مصالح سنگي درشت دانه و ريزدانه حاصل مي شود. این بتن دارای مزایای بسیاری از جمله‌ مقاومت در برابر اسیدها و مواد خورنده، قابلیت ذوب چندباره و مصرف مجدد، بتن ریزی در دمای زیرصفر، مقاومت‌های فشاری و خمشی مناسب، کسب مقاومت سریع،  نفوذپذیری کم و … است. از طرف دیگر خواص کاربردی آن با بتن سیمان پرتلند برابری می‌کند. مصرف بتن گوگردی در مکان‌هایی که خطر خوردگی شدید باشد، توصیه می‌شود بنابراین يكي از بيشترين كاربردهاي بتن گوگردي، استفاده آن بعنوان كف هاي صنعتي است كه در برابر مواد شديداً خورنده قرار مي‌گيرند.

بتن پیش آکنده

بتن پیش آکنده با ریختن سنگدانه درشت به درون قالب در مرحله اول و سپس تزریق ملات ماسه سیمان همراه با افزودنی جهت پر کردن فضاهای خالی ساخته می‌شود. خصوصیات بتن حاصل مشابه بتنی است که به روش‌های معمول ریخته می‌شود. با این حال به دلیل تماس‌ ذرات سنگدانه می‌توان جمع شدگی حرارتی و خشک شدگی کمتری را انتظار داشت.

این بتن در زیر آب و محل هایی که ریختن و متراکم کردن بتن به راحتی میسر نیست، در پروژه های با بتن ریزی های حجیم مثل سد، پایه پل، فونداسیون های بزرگ و اجرای درجای دال خط راه آهن کاربرد دارد.

بتن بدون جمع شدگی

بتن بدون جمع شدگی با سیمان منبسط شونده یا افزودنی منبسط شونده ساخته می شود . که در زمان سخت شدن بتن، انبساط ایجاد می‌کند. و بدین ترتیب انقباض زمان خشک شدن (‌جمع شدگی ناشی از خشک شدن‌) جبران می‌شود. از بتن بدون جمع شدگی در دال های کف انبار صنعتی یا پمپ بنزین، روسازی فرودگاه، روسازی راه، سازه پارکینگ یا ساختمان اداری و کارهای ترمیمی برای به حداقل رساندن ترک‌های ناشی از جمع شدگی استفاده می‌شود.

بتن استامپی(دکوراتیو)

بتن استامپی را بتن چاپی یا بتن بافتی نیز می‌نامند. این نوع از بتن بعد از پایان کار می‌تواند ظاهری شبیه سنگ، آجر، کاشی و یا حتی چوب داشته باشد. بتن استامپی بهترین انتخاب برای کف‌پوش استخرها، حیاط منزل و ورودی ساختمان‌ها می‌باشد. در واقع بتن استامپی برای استفاده‌های بیرونی بهترین است.

بتن به همان‌صورتی که کف‌پوش‌های بتنی ساده شکل می‌گیرد، روی زمین ریخته می‌شود. پیش از گیرش و سخت شدن کامل بتن، فرایندهایی بر روی آن صورت می‌گیرد که بتن را به بتن استامپی تبدیل می‌کند یا به عبارت دیگر بتن را استامپ می‌کنند. تمامی این پروسه‌ها باید بر روی بتن تازه انجام شود.
کار با پاشیدن همگن پودر رنگ بر روی بتن تازه آغاز می گردد. بعد از ریختن پودر، قالب‌ها را بر روی بتن قرار می‌دهند.  پس از این کار پودر دو منظوره رنگی و جدا کننده قالب بر روی کار پاشیده شده و با استمپ لاستیکی روی بتن مهر زده می شود. با استفاده از استمپ های مختلف و همچنین رنگ های متنوع می توان طرح های زیبایی را ایجاد کرد. 

بتن سبز

بتن متشکل ازپسماندهای بتنی که سازگار بامحیط زیست بوده را بتن سبز گویند. در ترکیبات بتن سبز علاوه بر سیمان،  آب و سنگدانه از الیاف صنعتی قابل بازیافت استفاده می شود و بسیارمقرون به صرفه است زیرا محصولات پسماند را مصرف کرده و انرژی را ذخیره می کند درنتیجه بطور مطلوب تولید میشود. بتن های سبز نسبت به بتن نرمال از دوام بالاتری برخوردارند اما مقاومت خمشی آنها از بتن معمولی پایین‌تر است.

میزان جذب رطوبت و آب و خزش و جمع‌شدگی بتن سبز توسط بتن سبز نسبت به بتن معمولی بیشتر است.

بتن نفوذپذیر

بتن نفوذپذیر بتنی است که به گونه ای طراحی می شود که به آب اجازه می دهد از میان آن عبور کند. در این نوع بتن معمولا بین ۱۵% تا ۲۰% حجم از فضاهای خالی تشکیل شده است.

این بتن از طریق فرآیندهای خاصی، ترکیب و اجرا می شود. از آن  در سازه‌های آبی به عنوان ‌امکانی برای زهکش در محوطه‌های پارکینگ، روسازی راه و باند پرواز فرودگاه جهت کاهش روان آب سطحی استفاده می‌شود همینطور برای ساخت سنگ فرش پیاده رو ها و جاده هایی استفاده می شود که احتمال سیل زیاد است. سیل از میان فضاهای خالی این بتن عبور کرده و به کانال های زیر زمینی می رسد. بنابراین با استفاده از این نوع بتن در چنین محل هایی مشکل زهکشی آب برطرف می گردد.

 بتن پمپ شده

بتن قابل پمپاژ بتنی است که بتوان را تا ارتفاعات بالا توسط لوله  پمپاژ نمود. بتنی که پمپاژ می شود لازم است درصد آب بالاتری داشته باشد تا خاصیت روانی بتن را بهبود بخشد و به راحتی درون پمپ انتقال یابد. پمپ مورد استفاده معمولا به صورت منعطف است تا بتوان به آسانی بتن را در محل مورد نظر اجرا نمود. اگر بتن با مقاومت بالایی مورد نیاز باشد باید مواد افزودنی خاصی به جای آب اضافی به کار برده شود.

بتن مورد استفاده باید به حالت مایع باشد و سنگدان های ریز و آب زیادی داشته باشد که حفرات را پر کنند. هر قدر مصالح مورد استفاده ریزتر باشد، ترکیب حاصله را راحت تر می توان اجرا نمود. دانه بندی سنگدانه درشت نیز باید به گونه ای انتخاب شود که پیوسته باشد.

بتن پلیمری

پلیمر ها ترکیبی از موادی مانند الیاف و رزین های پلیمری برای بهبود برخی خواص آنها ساخته می شوند و در ترکیب با بتن , بتن های پلیمری را می سازند. در مقایسه با بتن معمولی، در بتن پلیمری، سنگدانه های بتنی به جای سیمان با پلیمر به یکدیگر اتصال می یابند. تولید بتن پلیمری باعث کاهش حجم حفره های موجود بین سنگدانه های درون بتن می گردد. در بتن های پلیمری از آب استفاده نمی شود و به جای آن رزین مایعی به به اسم مونومر استفاده می شود..

در نتیجه ی استفاده از این روش برای ساخت بتن، دانه بندی سنگدانه ها به گونه ای انجام می شود که کم ترین فضای خالی و در نتیجه بیشترین چگالی حاصل شود.

بتن های پلیمری خود سه دسته هستند:

– بتن پلیمری (PC):
این بتن متشکل از پلیمریزاسیون مخلوطی از منومر و سنگ‌دانه‌ها بدون هیچ ماده چسبنده دیگری است.
خواص این بتن بستگی به مقدار و خواص پلیمر بکار رفته در آن دارد. رزین‌های پلی‌استر هزینه کمتری دارند و با فرمول‌های مختلفی موجود هستند. رزین‌های اپوکسی با وجود گرانی به دلیل داشتن مزایایی همچون چسبندگی به سطح خیس نیز مورد توجه بسیاری قرار دارند. از جمله رزین‌های پرکاربرد می‌توان به منومر استایرن و متیل متاکریلیت (MMA) اشاره کرد.
به دلیل کسب مقاومت فشاری 140 مگا پاسکال در ظرف کمتر از 1 ساعت، برای کارهای فوری در معادن، تونل‌ها و جاده‌ها مناسب است.

–  بتن اصلاح‌شده با لاتکس (LMC):
پلیمرها معمولا به صورت محلول در آب تولید میشود که به آنها لاتکس گفته می شود. این بتن در واقع همان بتن معمولی ساخته شده با سیمان پرتلندی است که در آن به‌جای بخشی از آب یک لاتکس استفاده می‌شود. این مواد در بتن تولید هوا می‌کنند بنابراین در هنگام تولید بتن LMC از مواد حذف‌کننده هوا استفاده می‌شود. اصولاً در این بتن از پلیمر به میزان 10 تا 25 درصد وزنی سیمان استفاده می‌شود. با توجه به افزایش میزان آب موردنیاز در این بتن‌ها، نسبت‌های متداول آب به سیمان در محدوده 4/0 تا 45/0 می‌باشد. بتن معرفی شده قابلیت چسبندگی بالایی به بتن قدیمی و مقاومت بسیار بالا در برابر محلول‌های مخرب دارد به همین دلایل برای روکش‌های کف‌های صنعتی و بازسازی دال‌های آسیب‌دیده بسیار مناسب است.

– بتن با پلیمر تزریقی (PIC):
از تزریق یک پلیمر در بتن معمولی سخت شده تشکیل می‌شود. با این کار خلل و فرج داخل بتن به وسیله ماده پلیمری پرشده و مقاومت آن افزایش می‌یابد. این بتن برای تولید محصولات پیش‌ساخته برای مکان‌هایی که به ساختاری با مقاومت بالا نیاز دارد و همچنین برای بهبود دوام سطوح دال پل‌ها استفاده می‌شود.

در پل ها , تعمیر گاه ها , محل گذر آب های سطحی , سازه های ساختمانی که در مجاورت خوردگی های شدید هستند ,مخازن نگه داری مواد شیمیایی , بنادر و اسکله ها و … از بهترین محل ها برای استفاده از این بتن ها هستند.

به عنوان نقاط قوت آن ها می توان به مقاومت بالا در برابر کرنش ها (تغییر شکل) ,دوام بالا, جذب آب کمتر و … اشاره کرد.

بتن متخلخل ( اسفنجی )CLC

بتن‌های اسفنجی در واقع نوعی از بتن‌های سبک هستند که دارای ساختار پوک و متخلخل (وجود فضای خالی در حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد فضای بتن ) هستند.

بلوک های بتنی سبک اسفنجی از نظر رده مقاومتی به 4 دسته با مقاومت های 2، 2.5، 3.5و 6.5 مگاپاسکال تقسیم میشوند.

بتن‌های اسفنجی اگر چه مقاومت خوبی دارند اما نمی‌توان از آن‌ها استفاده سازه کرد چرا که استحکام مکانیکی این بتن در برابر ضربه کم است در نتیجه عمر کمتر بتن را نتیجه می شود. وجود مقدار کمتر آب و ساختار خاص این بتن اجازه می دهد آب از آن عبور کند و باعث مدیریت رواناب حاصل از بارندگی و تغذیه منابع آب زیرزمینی می شود. در این بتن آب سریعا تبخیر شده و مقدار کمتری آب در بتن باقی بماند.

مواد تشکیل دهنده آن سیمان پرتلند، سنگدانه درشت، مقدار کم یا فاقد ریزدانه،آب و مواد افزودنی می باشد.

بتن اسفنجی دارای دو نوع است: 

• بتن گازی
• بتن کفی

نوع گازی آن با کمک روش اتوکلاو شده تهیه می شود و نوع کفی آن هم با اضافه کردن حباب های هوا که از قبل آماده شده اند به بتن اضافه می شود ساخته می شوند.
نوع گازی بیشتر برای بلوک های سبک ساختمانی استفاده می شود و نوع کفی آن هم به عنوان  پر کننده حفاری ها و عایق های حرارتی ساخته می شود.

بتن هوادار یا اتوکلاو شده(AAC)

بلوک های بتن هوادار اتوکلاو شده یا بتن گازی بلوک هایی هستند که با ایجاد تخلخل ناشی از واکنش شیمیایی یک عامل حباب ساز مانند پودر آلومینیوم، بعد از گیرش اولیه و برش و عمل آوری در محیط های تحت فشار بخار ساخته می شوند. این نوع بلوک ها قابلیت استفاده در دیوارهای غیرباربر داخلی و خارجی را دارند. محدودیت کاربری این بتن ها با توحه به رده مقاومتی آنها تعیین میشود. بتن های گازی از نظر مقاومتی به 3 دسته با مقاومت های 2.5، 5 و 7.5 مگاپاسکال تقسیم میشوند. از نظر جرم حجمی خشک، جرم حجمی اسمی این نوع بتن بین 400 تا 800 کیلوگرم برمترمکعب می باشد.

در این نوع از بتن بین ۳% تا ۶% بتن هوا محبوس می شود. محبوس کردن هوا در بتن به کمک اضافه کردن فوم یا هوا و یا افزودنی های بتنی هوازا انجام می گیرد. از عوامل هوازا می توان به رزین، الکل و اسیدهای چرب اشاره کرد.

از مزایای آن می توان به سبکی بلوک های بتنی، نصب آسانتر در نتیجه بالارفتن سرعت اجرا، عایق حرارتی و برودتی و صدا، مقاومت در برابر آتش سوزی و از معایب آن هم می توان به عدم اتصال کافی و دقیق با اعضای سازه ای مثل تیر و ستون ها اشاره کرد.

بتن آماده

بتنی که در یک کارگاه بتن ساخته و آماده می شود، را بتن آماده می گویند. این بتن با استفاده از تراک میکسر به محل اجرا آورده می شود. این بتن به محض این که به محل اجرا می آید، بدون نیاز به هیچ گونه عملیات دیگری مورد استفاده قرار گیرد.

تفاوت بتن آماده با بتنی که در همان محل اجرا ساخته می شود در کیفیت بالای آن است، زیرا با دستگاه های مخصوص ساخته شده و امکان کنترل و نظارت روی خواص مختلف آن وجود دارد.

تولید این بتن نیاز به کارگاه مرکزی تولید بتن (بچینگ بتن) دارد. در صورتی که نیاز باشد بتن مورد نیاز پروژه در همان محل تولید شود، این کارگاه باید در فاصله ی قابل قبولی از محل اجرا احداث گردد. اگر فاصله ی محل تولید تا محل اجرای بتن زیاد باشد، حمل و نقل بتن زمان زیادی گرفته و بتن سخت می شود. البته این مشکل را می توان با استفاده از افزودنی های دیرگیرکننده تا حدی برطرف نمود.

بتن سبک

بتنی که وزن مخصوص آن کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم بر متر مکعب باشد، در دسته بتن های سبک جای می گیرد. استفاده از سنگدانه های سبک متخلخل مانند پومیس (سنگ پا) یا پوکه در بتن منجر به تولید بتن سبک می شود. و یا با روش هایی (مانند افزودن ژل، آلومینیوم) شرایطی را فراهم می آورند تا حجم بتن افزایش یابد.

سنگدانه ها مهم ترین عامل مشخص کننده وزن مخصوص بتن هستند. به عنوان مثال هایی از سنگدانه های سبک می توان به سنگ پا، پرلیت و پوکه معدنی اشاره کرد.

نماسازی، قاب های ساختمانی چند منطقه و دیوارهای جداکننده ,سقف های پوشاننده(کاذب), صفحات انعطاف پذیر پل ها, عناصر پیش تنیده وپس تنیده ، برای محافظت از سازه های فولادی و همچنین ساخت عرشه پل های با دهانه های بزرگ از کاربردهای این بتن می باشد.

زمان خشک شدن طولانی‌تر،در زمان عمل‌آوری حساسیت آن نسبت به مقدار آب بسیار بالا است و نیاز به مخلوط کردن طولانی‌تر در مقایسه با انواع معمولی بتن از معایب بتن سبک می باشد.

بتن سبک در 3 نوع طبقه بندی می شود:

الف- بتن سبک غیر سازه ای:

این بتن معمولا به عنوان تیغه جداساز و عایق های صوتی در کف مورد استفاده قرار میگیرد. وزن مخصوص این بتن کمتر از 800 کیلوگرم برمترمکعب می باشد. مقاومت فشاری آن حدود 0.35 تا 7 مگاپاسکال می باشد.

ب- بتن سبک سازه ای:

این بتن دارای مقاومت کافی می باشد و در اعضای سازه ای به کار میرود. وزن مخصوص آن 1400 تا 1900 کیلوگرم برمترمکعب و حداقل مقاومت فشاری آن 17 مگاپاسکال می باشد.

ج- بتن سبک متوسط:

این بتن از لحاظ وزن مخصوص و مقاومت فشاری بین بیتن سبک سازه ای و غیرسازه ای قراردارد. مقاومت فشاری بین 7 تا 17 مگاپاسکال و وزن مخصوص بین 800 تا 1400 کیلوگرم برمترمکعب است.

بتن پیش ساخته

قطعات مختلف بتنی را می توان در کارخانه ساخته و تنها در محل کارگاه آن ها را مونتاژ نمود. این واحدهای بتنی، بتن پیش ساخته نامیده می شوند. مثال هایی از قطعات بتنی پیش ساخته؛ بلوک های بتنی، پله ها، دیوارها و شمع های پیش ساخته، تیرهای بتنی و … هستند. استفاده از این قطعات مزیتی دارد و آن هم ساخت بسیار سریع است، زیرا تنها نیاز است در محل کارگاه آن ها را مونتاژ نمود. همچنین از آن جایی که تولید قطعات بتنی در کارخانه انجام می شود، کیفیت نیز بسیار بالاتر است. تنها نکته ی مهم اهمیت انتقال صحیح این قطعات از محل تولید به کارگاه است.

بتن پیش تنیده

کاربرد این نوع بتن بیشتر در پروژه های بتنی عظیم می باشد. در این روش میلگردها و تاندون های جایگذاری شده در بتن قبل از اعمال بار سرویس سازه کشیده شده و بتن تحت تنش فشاری قرار می گیرند.

این فرآیند ایجاد تنش اولیه در بتن باعث می شود قسمت های پایینی بتن در برابر کشش مقاومت بیشتری داشته باشند.

فرآیند پیش تنیده کردن بتن به تجهیزات سنگین و توانایی اجرایی بالایی نیاز دارد. این نوع بتن مقاومت باربری بالایی دارند و برای ساخت پل ها، سازه های تحت بارهای سنگین و بام های با دهانه بزرگ به کار می رود.

بتن آب بند یا ضد آب

یکی از محصولات ویژه ساختمانی است برای مواردی اطلاق می‌شود که از روش‌های مکانیکی و شیمیایی برای نفوذ و عبور آب از یک سازه بتنی جلوگیری می‌کنند.

در ساختار این نوع بتن از دو شیوه آب بندی استفاده می‌شود. زمانی که آب بندی به‌صورت یک سطح لایه خارجی انجام می­شود، در حالی که حجم داخلی بتن از بتن معمولی می باشد.طبیعتاً طول عمر این لایه با طول عمر بتن رابطه مستقیم دارد. لایه ضد آب را می توان با بکار بردن اسپری لاک الکل به وجود آورد یا با اجرای یک لایه پوشش قیر یا آسفالت روی سطح بتن و یا به کار بردن کربنات سدیم (جوش شیرین) یا سیلیکات سدیم محلول فراهم کرد.

بتن آب بند را می توان از طریق ساخت بتن متراکم با روش کنترل کیفیت دقیق برای ممانعت از دخول آب یا هوا تولید نمود. بتنی که به این روش ساخته می شود به حدی کافی آب بند خواهد بود و قابل استفاده برای مخازن آب می باشد.

شاید بزرگ‌ترین نقص بتن آب بند را با ضعف آن در برابر مواد اسیدی و خورنده دانست.

بتن اکسپوز

بتن اکسپوز یا بتن نما به پنل های پیش ساخته بتنی گفته می شود که روی سطح پایانی کار، بر روی نمای داخلی، خارجی یا کف، نصب می شود.

بدین معنی که پس از نصب این پنل از پوشش یا مصالح دیگری بر روی آن استفاده نمی شود. لذا کیفیت و سطح ظاهری بتنی که به عنوان پنل نهایی نصب می شود از اهمیت زیادی برخوردار است.

این امر به ویژه در سازه های عمومی و بنا ها و سازه های معماری نقش خود را بیشتر نمایان می نماید.

به جهت اهمیت مقاومت پنل ها در تحمل شوک های حرارتی و همچنین مقاومت در برابر جذب آب، از افزودنی های ویژه ای در بتن اکسپوز استفاده می شود.

بتن رنگی

بتنی است که سطحی با مقاومت بالا در برابر سایش ایجاد می کند. این بتن برای مکان های که رفت و آمد زیادی در آن انجام میشود مانند پیاده روها و گاها به عنوان کفپوش بتنی بر روی سطوح بتنی اجرا می شود. بتن های رنگی به دو نوع تقسیم می شوند: 1. بتن رنگی ساده 2. بتن رنگی صنعتی.

ساخت این بتن به دو صورت با سیمان و یا مصالح رنگی و استفاده کردن از رنگدانه های طبیعی معدنی می باشد. رنگدانه ای مورد استفاده بایستی از پایداری مناسب در برابر اشعه UV برخوردار باشند.

ممکن است جلوه اینگونه بتن ها به دلیل فرایندهایی مثل تراوش آهک به سطح بتن کاسته شود. بنابراین لازم است تمهیدات لازم برای ممانعت از تراوش آهک مانند اعمال پوشش ها و جلوگیری از سیکل های تر و خشک شدن انجام گیرد.

بتن متراکم غلتکی

بتن غلتکی یا بتن متراکم شده با غلتک ، بتنی با اسلامپ صفر می باشد که با ارتعاش توسط غلتک ها محکم و سفت می شود. دو نوع بتن غلتکی در کارهای ساختمانی به کار می رود، بتن غلتکی حجیم با عیار سیمان کم، در ساخت سدها و سازه های حجیم مانند دیوارهای جای پایه های سنگین و خاکریزها که در آن ها مقاومت زیاد مورد نیاز نیست ولی بتن غلتکی با عیار سیمان نسبتا زیاد، در اجرای سریع لایه های روسازی بزرگراه ها و پوشش های مشابه که در آنها مقاومت مکانیکی و سایشی بالایی مورد نیاز است. مزیت اصلی این نوع بتن ها، هزینه پایین آن است.

 بتن خلا یا وکیوم

بتنی است که دارای درصد آب بالایی است تا کارایی لازم را فراهم کند و بتوان بتن را در قالب های پیچیده یا در اطراف آرماتور گذاری فشرده ریخت. سپس بتن تحت اثر خلاء قرار می گیرد و قسمت اعظم آب آن برداشته می شود و بدین ترتیب بتن به هنگام سخت شدن مقاومت بیشتری بدست می آورد. در نتیجه استفاده از این نوع بتن، سازه بتنی زودتر آماده می شود. این نوع بتن مقاومت ۲۸ روزه خود را ظرف ۱۰ روزبه دست می آورد و مقاومت این نوع سازه در برابر تخریب ۲۵% بیشتر از سازه های با بتن معمولی است .

بتن چاپی

بتن چاپی در معماری بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد. چاپ این بتن‌ها آن‌ها را به بافت سنگ‌ها و گرانیت‌ها و کاشی‌ها نزدیک می‌نماید. این طرح‌ها با استفاده از پدهای چاپی حرفه‌ای به دست می‌آید. چاپ روی بتن وقتی‌که بتن در حالت پلاستیک خود قرار دارد انجام می‌شود. بافت و رنگ‌های متنوع به بتن ظاهری همانند سنگ‌های تزیینی طبیعی می‌دهد. با استفاده از چاپ می‌توان یک ظاهر زیبا و همچنین اقتصادی به بتن بخشید. این بتن در ساخت سواره‌روها و خیابان‌ها و کف ساختمان‌ها و ایوان و پاسیوها بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد.