فهرست بهای تجمیع شده راه و باند در تاریخ 14/08/1391 برای انعقاد پیمان پروژه های رشته راه و ترابری (احداث، تکمیل کارهای نیمه تمـام بهسـازی نوع 5،4،3 راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن) به صورت لازم الاجرا ابلاغ شد، تا 6 ماه بعد از ابلاغ آن برای انعقاد پیمان کارهای یاد شـده مـورد اجـرا گذاشته شود. (جهت دانلود فهرست بهای تجمیعی راه و باند کلیک کنید)
طبق بخشنامه برای پروژه هایی که مبلغ برآورد آنها بر اساس آخرین فهرست بهای پایه راه، باند و فرودگاه و زیرسـازی راه آهـن ابـلاغ شـده بیشتر از 200 برابر حد نصاب معاملات متوسط باشد، می توانند به طور مستقیم بر اساس فهرست بهای پایه راه و باند استفاده کنند و در غیر اینصورت از فهرست بهای تجمیع راه و باند استفاده می شود. (جهت مشاهده مصوبه نصاب معاملات سال ۱۳۹۹ کلیک کنید)
با نگاه اول تفاوتی که در فهرست بهای تجمیعی مشاهده می کنیم عدم وجود بهای واحد برای آیتمهای این فهرست بهـا مـی باشـد و در واقـع یکـی از مسائل مهم، محاسبه بهای واحد آیتمهای فهرست تجمیعی می باشد. همانگونه که از اسم فهرست بهای تجمیعی بر می آید و توضیحاتی که بخشنامه در مورد نحوه محاسبه بهای آیتمهای تجمیعی راه و باند داده است می توان گفت هر آیتم فهرست تجمیعی، تجمیعی از یک یا چند آیتم فهرست بهـای پایـه راه و بانـد می باشد یا به نوعی می توان فهرست بهای تجمیعی را نوعی ساختار شکست (فعالیت ها) با رویکردی متفاوت به فهرست بهای راه و باند دانست. بر این اساس راحت تر می توان مساله را تحلیل و بهای واحد هر آیتم تجمیعی (فعالیت تجمیعی) را محاسبه کرد.
اگر پیمان شامل چند فهرست بها باشد ، محاسبه برچه مبنایی انجام می شود؟
بر اساس بخشنامه در کارهایی که برای برآورد هزینه اجرای آنها، بیش از یک رشته فهرست بهای پایه مورد نیاز است، فهرست بها و مقادیر یا برآورد هزینه اجرای هر بخش بر اساس فهرست بهای پایه مربوطه به طور جداگانه تهیه می شود. چنانچه وزن رشته راه و باند نسبت به برآورد کل بیشتر از 60 درصد باشد فهرست بها و مقادیر کار مربوط به این رشته بر مبنای فهرست بهای تجمیع شـده راه، بانـد فرودگـاه و زیرسـازی راه آهـن خواهـد بـود و در غیـر اینصورت به طور مستقیم فهارس بهای پایه ملاک عمل خواهد بود.
نحوه استفاده از فهرست بهای تجمیعی
از آنجاکه هر فهرست بها از چند فصل و هر فصل از چندین ردیف تشکیل شده است، در هر ردیف شرح فعالیت مورد نظر و بهای واحد آن، توسط سازمان برنامه و بودجه تعیین شده است برآورد نهایی یک فعالیت از جمع مبلغ ردیف های فهرست بهای پایه بدست می آید حالا اگر تمام این ردیف ها را در هم تجمیع کنیم فهرست بهای تجمیعی بدست می آید.
یعنی به جای اینکه بگوییم ساخت پل چه مقدار هزینه پی کنی، آرماتوربندی، قالب بندی، بتن ریزی، اجرای هندریل، آسفالت و غیره دارد،.هرکدام از این قسمت ها از جمع مقادیر مختلفی بدست می آیند. می گوییم اجرای پل متر مربعی چه قدر هزینه دارد.مثلا در آیتم بتن ریزی، حجم بتن مصرفی برای فونداسیون، ستون ها، سرستون ها، تیرهای بتنی، تابلیه و قرنیز محاسبه می شود. در نهایت شما از جمع مبلغ ردیف های فهرست بها به یک مبلغ نهایی برای احداث این پل می رسید. اگر مبلغ نهایی را بر مترمربع پل احداثی تقسیم کنیم مبلغ احداث هر مترمربع پل بدست می آید. در واقع با تقسیم قیمت نهایی حاصل از فهرست بهای پایه، پیمانکار پول خود را به صورت متر مربع تمام شده می گیرد.
کارفرما با توجه به پیشرفت کار در هر مرحله درصدی از هزینه احداث یک مترطول تونل یا یک مترمربع پل را به پیمانکار پرداخت می کند. مثلا در موضوع احداث پل، درصدی برای پی کنی، درصدی اجرای ستون ها، درصدی اجرای تیرها و تابلیه و درصدی برای کارهای متفرقه در نظر می گیرد. حال هرکدام به بخش های کوچکتر تقسیم می شوند. مثلا در اجرای ستون ها : درصدی برای آرماتوربندی، درصدی برای قالب بندی، درصدی برای بتن ریزی در نظر گرفته می شود. مجدد هر یک از این درصد بندی ها به پارامترهای ریزتری تقسیم می شوند تا کار برای پرداخت صورت وضعیت پیمانکار راحت تر باشد.
تمامی این درصدها با جزئیات در جدول درصد پیشرفت کار، ضمیمه اسناد مناقصه است و پیمانکار با بررسی نحوه پرداخت کارفرما پیشنهاد خود را برای شرکت در مناقصه ارائه می کند.
ارائه صورت وضعیت تجمیعی بسیار ساده تر از ارائه صورت وضعیت فهرست بهایی است. یک مهندس دفترفنی مسلط بر این صورت وضعیت، در مدت خیلی کوتاهی می تواند صورت وضعیت را آماده کند. چرا که تنها درصد و مقدار پیشرفت کار را مشخص می کند.اصلا لازم نیست که مقدار پی کنی، آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی انجام شده را محاسبه کند. چرا که کارفرما هزینه پیمانکار را با توجه به مترمربع یا مترطول تمام شده کار می دهد نه مقدار آرماتوربندی و بتن ریزی و غیره.
در فهرست بهای تجمیعی موارد زیر آورده شده است:
فصل اول: تخریب
فصل دوم: عملیان زیرسازی راه، باند فرودگاه و زیراسزی راه آهن
فصل سوم: زیراساس و اساس
فصل چهارم: عملیات آسفالت
فصل پنجم: تجهیزات ایمنی و علائم ترافیکی
فصل ششم: ابنیه کوچک (آبرو، لوله بتنی، دیوار حائل)
فصل هفتم پلهای بزرگ
فصل هشتم: تونل
نحوه محاسبه تعدیل فهرست بهای تجمیعی
اگرچه ما برای نوشتن صورت وضعیت کارکرد به محاسبه مقادیر نیازی نداریم. اما برای نوشتن صورت وضعیت تعدیل باید مقدار آرماتور مصرفی، بتن ریزی و غیره را بدانیم. البته نیازی نیست که همه موارد را محاسبه کنیم و تنها چند موردی که بخشنامه فهرست بهای تجمیعی ذکر می کند کفایت می کند.
در ابتدای بخشنامه فوق، نحوه محاسبه تعدیل فهرست بهای تجمیعی توضیح داده شده است. می بایست که مبالغ هر یک از فصلهای فهرست بهای پایه براساس فهرست بهای تجمیعی مطابق جدول موجود در بخشنامه تعیین میشود. مثلا :
مبلغ فصل 1 فهرست بهای پایه راه و باند (تخریب) : مبلغ کارکرد صورت وضعیت مربوط به فصل اول فهرست تجمیعی.
مبلغ فصل 10 فهرست بهای پایه راه و باند (میلگرد) : وزن آرماتور مصرفی منظور شده در کارکرد صورت وضعیت، ضرب در بهای واحد 100102 در فهرست پایه، ضرب در ضریب پیشنهادی کل.
پس از اینکه مبلغ تک تک فصول فهرست بهای پایه بدست آمد (مقادیر معادل شده ردیفهای جدول بخشنامه (ردیف های 1 تا 10)) به دست آمد، تعدیل مقادیر باقیمانده صورت وضعیت مجموع براساس شاخص کلی رشته راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن محاسبه می شود.