ژئوممبران گونه‌ای از مصالح ژئوسنتتیک می‌باشد که برای عایق‌بندی از آن استفاده می‌شود. این محصول از مواد پلیمری عموماً از جنس پلی‌اتیلن (polyethylene) یا پی‌وی‌سی (PVC:polyvinyl chloride) ساخته شده و روند استفاده از آن در پروژه‌های رو به افزایش است.
در واقع ژئوممبران نوعی پوشش پلیمری است که برای عایق‌بندی استخرهای خاکی وسیمانی و مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی ،عایق‌بندی تونل‌ها، آب‌بندی گود ساختمانی، استخرهای خاکی و یا حتی سیمانی ذخیره آب کشاورزی، ایزولاسیون فونداسیون ، ایزولاسیون روف گاردن و ایزولاسیون انواع حوضچه های صنعتی، استخر دامداری و مرغداری و یا استخر پرورش ماهی و… استفاده می‌گردد.
این ورق ها معمولا از 96 درصد رزین پلی اتیلن و 3 درصد مستربچ و 1 درصد انتی اکسیدان تشکیل می شود و بصورت رول بوده و با ضخامت های0.75، ۱ ، 1.5 ،۲ و 3 میلیمتر بصورت رول در طول ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر و عرض های ۲ الی ۹ متر تولید می شوند.
انواع ژئوممبران :
ژئوممبران ها بر اساس رزین پلی اتیلن به انواع زیر تقسیم میشوند:
- ژئوممبران سنگین (high-density polyethylene): ژئوممبران HDPE نوعی از ژئوممبران می‌باشد که معمولاً برای احداث استخرهای ذخیره آب به کار می‌رود این نوع ژئوممبران نسبت به انواع دیگر انعطاف‌پذیری بالاتری دارد. ایزولاسیون استخرهای خاکی و بتنی ذخیره آب کشاورزی، ایزولاسیون حوضچه های گل حفاری ، ایزولاسیون مخازن نفتی، ایزولاسیون حوضچه های پرورش ماهی، ساخت کانال های انتقال آب بدون نیاز به سازه های بتنی، ساخت دریاچه های مصنوعی، دریاچه های تفریحی و آب نماهای تزیینی، استفاده در مخازن پساب به منظور جلوگیری از آلودگی محیط و آبهای زیر زمینی از جمله کاربردهای این محصول می‌باشد.
- ژئوممبران سبک (liner low density polyethylene): ژئوممبران سبک نوعی ژئوممبران است که معمولاً برای ایزولاسیون فونداسیون، ایزولاسیون بام سبز، ایزولاسیون تونل به کار می‌رود و انعطاف آن از دیگر ژئوممبران‌ها بیشتر می‌باشد.
- ژئوممبران pvc : نوعی از ژئوممبران است که میزان انعطاف آن مابین ژئوممبران سبک و سنگین است به همین خاطر از جمله کاربردهای ژئوممبران سبک و سنگین بیشترین کاربرد آن در معدن است. ورق ژئوممبران PVC نرم یا پلی وینیل کلراید به علت خواص مکانیکی وشیمایی خود از انعطاف پذیری زیاد ومقاومت کششی بسیار بالایی برخوردار است و در دو نوع تک لایه و دولایه در دو رنگ سفید و مشکی تولید می شوند. قیمت ژئوممبران پی وی سی تقریبا دو برابر قیمت نوع پلی اتیلن می باشد. این نوع ورق جهت ایزولاسیون تونل های مترو ، فونداسیون ها ، روف گاردن، چاله های آسانسور ، تونل های انتقال و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارند. مزیت عمده این ورق ها نسبت به نوع HDPE انعطاف پذیری بالای آن و قابلیت اجرا در سطوح ناهموار می باشد.
- ژئوممبران(vldpe (vinyl low density polyethylene: جدیدترین نوع ژئوممبران‌ها می‌باشد که به تازگی عرضه شده‌است که از ترکیب وینیل و lldpe به وجود آمده‌است.
لازم به ذکر است ژئوممبران پلی اتیلن انعطاف پذیری کمتری نسبت به ژئوممبران پی وی سی دارد.
مزایای ورق ژئوممبران
- عمر مفید نسبتاً طولانی
- نفوذ ناپذیری و عایق‌بندی بسیار بالای (تقریباً نفوذ ناپذیر)
- مقاوم بودن در برابر سرما ی ۴۰- درجه و نیز ۸۰+ درجه سانتیگراد،
- مقاوم در برابر رشد جلبک و خزه،
- شرکت نکردن در واکنش های شیمیایی،
- کرنش پذیری بالا، مقاوم بودن در برابرنور خورشید،
- مقاومت بالا در برابر نشست های ناهمگون سازه ها و یا رانش های سطح زمین بر اثر زلزله
- اجرای بسیار سریع
- مقاوم در برابر مواد خورنده
- مقاوم در برابر انحلال
- مقاوم در برابر تصعید ( خروج مواد پلاستیسایزر از پوشش ژئوممبران بر اثر حرارت )
- دارا بودن مقاوت بالای کششی
- مقاوم در برابر اشعه
معایب ورق ژئوممبران
- خشک و شکننده بودن ورق
- انبساط و انقباض در اثر سرما و گرما و در نتیجه ترک خوردگی پوشش.
- انعطاف پذیری کم در کنجها و زوایا
- بعد از نصب قابل جابجایی نیست
- نیاز به زیرسازی و بستر سازی
مراحل نصب ژئوممبران :
- بستر سازی
- تعیین چیدمان ورق
- برش کاری ورق
- پهن کردن و اتصال اولیه
- جوش کاری با دستگاه جوش مخصوص ژئوممبران و دستگاه اکسترودر
- تست جوش و تست عایق کاری
- بهره برداری
- ترمیم نقاط عایق بندی نشده