پرليت نوعي سنگ آتشفشاني با تركيب اسيدي تا حد واسط است در كه محيط يا و آب مرطوب تشكيل ميشود. پرليت داراي بافت شيشه اي است به و سبب همراه داشتن آب ، اشكال كروي در آن ايجاد شده است. ميزان آب همراه با پرليت در حدود 5 تا 2 درصد است. پرليت خام در صنايعي همچون سراميك، سانيره ها، ساخت الكترود، تهيه سيمان، مواد منفجره، متالوژي، توليد زيوليت مصنوعي، فيلتر و صافي و ساخت فيبر شيشه اي كاربرد دارد. علاوه بر حالت خام، پرليت به صورت منبسط نيز مصرف مي شود. پرليت منبسط ماده (عايق) دانه اي سبك است كه معمولاً از سنگ طبيعي آتشفشاني منبسط شده بر اثر حرارت ساخته مي شود تا تشكيل ساختاري سلولي دهد. در اين روند ابتدا سنگ پرليت را خرد و سپس دانه بندي مينمايند. پرليت دانه بندي شده ابتدا به بخش پيش گرم و از آنجا به داخل كوره هدايت ميگردد. دماي داخل كوره ميان 700 تا 1100 درجه سانتيگراد و بر پايه تركيب شيميايي و ميزان آب موجود در پرليت تنظيم ميشود. پرليت در داخل كوره منبسط و به كمك جريان به هوا طرف بالا رسانده ميشود. مواد زايد به طرف پايين كوره سقوط ميكنند.

مصارف مهم پرليت منبسط شده عبارت است از تهيه بتن سبک وزن، پركنندگي، عايق حرارتي و صوتي، كشاورزي و به عنوان صافي و ساينده است. پرليت را ميتوان به نسبت هاي مختلف با سيمان مخلوط و كرد از آن قطعه هاي سبك وزن تهيه كرد. ملات پرليت از ملات سيمان سبكتر، هدايت گرمايي آن كم جذب صداي آن بيشتراست. در رنگ سازي ، پلاستيك ، لاستيك و عايق بندي فضاي خالي ديوارهاي دو جداره بكار ميرود. صفحات پرليتي به را كمك پرليت و يك ماده چسباننده نظير گچ ميتوان تهيه نمود. اين صفحات وزن كم دارند به و عنوان عايق هاي خوب حرارتي و صوتي بكار ميروند. صفحات جذب صدا، از مخلوط پرليت و آزبست پرس شده تهيه ميگردند . تخته پرليتي، عايق حرارتي صلبي است از كه پرليت منبسط، الياف مسلح كننده و مواد چسباننده ساخته مي شود . آن را مي توان به صورت يك تخته به يا صورت تخته هاي دوتايي يا چندتايي چسبانده شده به يكديگر با يك چسب مناسب عرضه كرد. تخته ها ممكن است همچنين داراي لبه شكل داده شده باشند . با توجه به وجـود ذخاير بزرگي از پرلیت در شرق جاده میانه-تبريز در ناحيه سفيد (خانه 46 كيلومتري شمال شرقي ميانه )، اطراف آبادي طارم (در غرب ميانه) اطراف بيرجند ، فردوس و طبس و ديگر نقاط ايران از و جمله در استان سيستان و بلوچستان و شهرهاي نايين و كاشان به نظر مي رسد بـهره گيري از اين مصالح در تامين نياز به سبك سازي قطعات ساختماني و بهره وري انرژي مفيد فايده باشد. به همين دليل طرح استفاده از پرليت در مصارف سبك سازي و عايق كاري ساختمان در اين مركز بررسي گرديد و با رعايت الزامات مربوطه مورد تائيد قرار گرفت.

الزامات استفاده از پرليت در مصارف ساختماني به منظور سبك سازي يا عايق كاري

1- استفاده از پرليت فله اي در ساختمان براي مصـارف عـايق كـاري حرارتي به شرط برآورده شدن الزامات اسـتاندارد ملـي ايـران بـه شماره -1 11062 تحت عنوان “مصالح ساختماني، فرآورده هاي عــايق كــاري حرارتــي اجراشده درجا از پرليت منبسط – فرآورده هاي فله اي و چسبيده قبل از نصـب -ويژگي ها ” مـورد تائيد است. اين استاندارد الزامـات چهـار نـوع فرآورده پرليت منبسط (شامل سنگدانه پرليت، پرليت روكشدار، پرليت آبگريز و پرليت آماده) را براي عايق اجراشده درجا، بام، سقف، ديـوار و كف تعيين مي كند.

 2- استفاده از تخته پرليت كارخانـه اي در سـاختمان بـراي مصـارف عايق كاري حرارتي به شـرط بـرآورده شـدن الزامـات اسـتاندارد ملـي ايـران بـه شـماره 8320 تحـت عنـوان “مصـالح سـاختماني، فرآورده هاي عـايق كـاري حرارتـي سـاخته شـده در كارخانـه از پرليت منبسط -ويژگي ها ” مـورد تائيـد است . ايـن استاندارد فرآورده هاي ساخته شده در كارخانه از پرليت منبسط، با رويه هـا يا پوشش ها و يا بدون آن ها كه بـراي عـايق كاري حرارتي ساختمان ها استفاده مي شود را مشخص مي شوند. اين فـرآورده ها به شكل تخته يا عايق هاي چندلايه توليد ميشوند. اين استاندارد همچنين تخته هاي عايق حرارتي مركب را نيز شامل مي شود.

 3- استفاده از پرليت در ساختمان براي مصارف سبك سازي و بـه صورت سنگدانه به شرط برآورده شدن الزامـات اسـتاندارد ملـي ايران بـه شـماره 7657 تحـت عنـوان “سـنگدانه -سـنگدانه هـاي سبك مورد مصرف در بلوك هاي بتني-ويژگي ها ” مورد تائيـد است. اين استاندارد ويژگي هـاي سنگدانه هـاي سبك كه در بلوك هاي بتني و به منظور كاهش چگالي بتن ميباشد را تعيـين مي كند.

 4- در كليه مصارف اين محصول لازم است مقررات ملي ساختمان ايران رعايت شود.

5-اخذ گواهينامه فني براي محصـول توليـدي، پـس از راه انـدازي خط توليد كارخانه، از مركز تحقيقات ساختمان و مسكن الزامي است.

منبع:مركز تحقيقات راه و مسكن