طبق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ناظر شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهرسازی است که بر اساس ضوابط ارائه شده در مقررات ملی بر مراحل مختلف پروژه عمرانی در حال اجرا توسط مجری مربوطه نظارت می‌کند و گزارش‌های خود را پس از تائید به نهاد مسئول یعنی شهرداری ارسال می‌کند. خدمات نظارت فنی مهندسین ناظر، بر اساس قانون ارجاع کار و پس از انعقاد قرارد بین مالک و ناظر و تایید برگ شروع به عملیات توسط ناظر، آغاز می گردد. نظارت مهندس ناظر ساختمان بر عملیات اجرائی ساختمان مستمر می باشد. نظارت ساختمانی مشتمل بر حضور 4 ناظر از چهار رشته معماری، سازه، برق و مکانیک ، کاری جمعی بوده و به هیچ وجه جنبه نوبتی و جداگانه ندارد .
شرح وظایف مهندس ناظر ساختمان
در حال حاضرکارهای ارجاع شده توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان به مهندسان به صورت تک ناظره و چهار ناظره می باشد.
شرح وظایف مهندس ناظر ساختمان تک ناظره
تمام مسئولیت های حرفه ای نظارت ساختمان از لحاظ سازه، معماری، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی و نقشه برداری بر عهده یک نفر مهندس عمران یا مهندس معمار می باشد. مهندس ناظر ساختمانی از همان ابتدای به ساکن پروژه کار خود را شروع خواهد و بر اجرای مراحل مختلف یک پروژه ساخت و ساز نظارت خواهد داشت. به طور کلی ناظران ساختمانی در بخش‌های مختلفی از پروژه ساختمانی مسئول هستند که در زیر به آنها اشاره شده است.
- تمامی عملیات‌های مربوط به پی سازی
- تمامی عملیات‌های مرتبط با اسکلت سازی و بتن ریزی
- تمامی عملیات‌های سفت کاری
- تمامی عملیات‌های نازک کاری
- اقدامات مختلف مربوط به پایان کار
شرح وظایف مهندس ناظر هماهنگ کننده- چهار ناظره
مسئولیت نظارت به صورت جمعی و بر اساس تخصص برعهده 4 نفرمی باشد. یکی از افراد مهندس ناظر ساختمان (مهندس عمران یا مهندس معمار) علاوه بر وظایف فردی خود، مسئولیت هماهنگی با سایر ناظرین و مکاتبات با مراجع صدور پروانه و … را عهده دار می شود و عنوان ناظر هماهنگ کننده به وی داده می شود.
ناظر هماهنگ کننده
ناظر هماهنگ کننده شخصی حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال و صلاحیت نظارت در رشته معماری یا عمران است که بر اساس شرح خدمات مهندسان رشته های ساختمان، مسئول هماهنگی بین تمامی ناظران در هر ساختمان یا مجتمع یا مجموعه ساختمانی و تسلیم کننده گزارش های مرحله ای کار به شهرداری، سازمان استان و یا سایر مراجع ذی ربط می باشد. در زیر برخی شرح وظایف ناظر هماهنگ کننده به اختصار آورده شده است:
- ایجاد هماهنگی و ارتباط بین سایر ناظران و مجری از وظایف اصلی این ناظر است و از طرفی مسئول هماهنگی و مدیریت کنترل بر کیفیت و کمیت اجرای پروژه می باشد. در حال حاضر، ناظر هماهنگ کننده نماینده سایر ناظران در ارتباط با مراجع ذیربط می باشد.
- کنترل و حصول اطمینان از اجرای ساختمان توسط سازنده یا سازندگان ذیصلاح. لازم به ذکر است در حال حاضر، طبق رویه شهرداری ها، اجرای پروژه های بالای 2000 مترمربع بایستی توسط مجری ذیصلاح مندرج در پروانه صورت گیرد و امضای برگه شروع عملیات (شروع به کار) از طرف ناظر هماهنگ کننده باید بعد از رویت قرارداد مجری انجام شود.
- پس از صدور جواز ساختمانی و قبل از امضای برگه شروع عملیات (آخرین برگه از جواز)، ناظرهماهنگ کننده بایستی از ملک دیدن نماید و مطمئن شود که تخریب و یا … انجام نشده باشد. لازم به ذکر است که پس از امضای برگه شروع به کار توسط ناظر هماهنگ کننده، مسئولیت نظارت بر اجرای صحیح تخریب ساختمان، به عهده ناظر سازه بوده اما مسئولیت سایر ناظرین نیز همزمان با صدور پروانه ساختمانی آغاز می شود. بطور مثال مسئولیت مهندس ناظر برق در عملیات تخریب بیشتر متوجه کنترل ایمنی محل کنتور برق از لحاظ رطوبت و بارش های جوی است و عمده مسئولیت مهندس مکانیک در زمان تخریب شامل جابجایی کنتور آب،جمع آوری علمک گاز و کنترل محل آن به گونه ای که در محل تردد ماشین آلات خاکبرداری قرار نگیرد همچنین کنترل گرمایش در اتاق های کارگری(بخصوص در فصول سرد سال) از بدو تخریب تا اتمام عملیات ساختمانی باید توسط ناظر تاسیسات مکانیکی کنترل شود.
- ارتباط مستمر و پیوسته با ناظران دیگر و اطلاع به آنان برای حضور در کارگاه در مواقع لزوم و برگزاری جلسات هماهنگی و تهیه صورت جلسات دوره ای.
- رفع اختلاف نظر بین سایر ناظران و مجری، چنانچه در حین اجرای عملیات ساختمان در خصوص رعایت مقررات ملی، اجرای نقشه ها و مشخصات فنی و… بین هریک از ناظران و مجری اختلاف نظر بروز نماید در وهله نخست، ناظر هماهنگ کننده نسبت به حل اختلاف از طریق داوری اقدام خواهد نمود . در صورت عدم پذیرش نظر وی به عنوان داور توسط طرفین باید مراتب را جهت توقف عملیات اجرایی به مراجع صدور پروانه اطلاع دهد تا اقدامات لازم توسط کمیته داوری مستقر در سازمان استان، انجام شود.
اقدامات عمومی
شرح اقدامات عمومی که مهندس ناظر جهت شروع پروژه اعم از بتنی فولادی باید کنترل کند در ذیل آورده شده است:
- شناسایی کارگاه از لحاظ موقعیت و دسترسی های مربوطه به گونه ای که امکان تردد و نظارت بدون محدودیت را برای مهندس ناظر فراهم باشد.
- بررسی همجواری‌ها از نقطه نظر: کاربری، قدمت بنا، تراز پی، نوع سیستم باربر، تعداد ساکنین، تعداد طبقات، امکان یا عدم امکان تخلیه سریع در هنگام بروز حادثه، فاصله نزدیکترین مراکز درمانی و آتش نشانی از محل و کنترل ایستایی ذاتی آنها.
- بررسی اطلاعات کلی ژئوتکنیکی شامل شناسائی خاک محل احداث، شیب و توپوگرافی زمین، سطح آب زیرزمینی وجود قنات یا چشمه آب در اطراف، فاصله محل احداث از گسل شناخته شده، عمق خاک دستی، شناسائی چاه های فاضلاب، بررسی کلی تاریخچه توپوگرافی زمین محل احداث پروژه بر اساس اطلاعات محل.
- بررسی اطلاعات کلی سازه‌ای شامل: تراز گود برداری، کفایت نقشه ها و مجوز های قانونی پروژه (نظیر انطباق کلی نقشه سازه نگهبان، انطباق نقشه های سازه، معماری و تاسیسات با یکدیگر و با محل احداث) ارتفاع و طبقات ساختمان، نوع اسکلت و …
- بررسی تغییرات احتمالی اجرایی از سوی مالک در نقشه های پروژه
- ارزیابی توانایی کلی ارکان پروژه (مالک، مجری و محاسب) با مروری بر سوابق آنها
- مروری بر سوابق و مستندات پروژه در حوزه مهندسی
ابلاغ خدمات مهندسی پروژه
پس از بررسی کلی پروژه ارجاع شده مهندس ناظر ساختمان نسبت به تائید یا عدم تائید کار ظرف مدتی که معمولا 48ساعت خواهد بود اقدام می نماید. در صورت تائید کار لازم است مهندس ناظر در گام نخست نسبت به طی روال اداری لازم تا مرحله انعقاد قرار داد اقدام نماید.
پس از صدور پروانه ساختمانی و انعقاد قرارداد، مهندس ناظر در صورت تشخیص فراهم بودن شرایط کاری نسبت به تایید برگه شروع عملیات کار اقدام نماید. با تایید این برگه، تعهدات قانونی مهندس ناظر آغاز می گردد. از این رو ضروری است پیش نیاز های فنی – اجرایی که لازم است از سوی مالک تحصیل گردد با دقت بررسی و در صورت انجام گام های مورد نظر نسبت به تایید برگه اقدام گردد. به عنوان یک عبارت کلی بایستی صدور تایید شروع بکار پس از پایان تجهیز اولیه کارگاه و تامین عوامل انسانی ماهر و مجری ذیصلاح صورت گیرد.
شروع عملیات اجرایی پروژه
پس از تایید برگه شروع عملیات، آغاز عملیات اجرایی ساختمان بتنی یا فلزی ممکن می گردد. عملیات اجرایی با تخریب ساختمان قدیمی آغاز گردیده و با عملیات گود برداری و اجرای اسکلت ادامه می یابد.
برخی از شرح خدمات، هنگام شروع عملیات اجرایی ساختمان که به عهده مهندس ناظر ساختمان می باشد به شرح زیر خواهد بود:
تخریب
- کنترل و نظارت بر کفایت اطلاعات و مشخصات فنی موجود در نقشه های مصوب سازه و گودبرداری
- کنترل و نظارت بر اقدامات الزامی انجام شده توسط سازنده قبل از تخریب ساختمان موجود
- کنترل و نظارت بر اخذ مجوز های لازم توسط سازنده و مطالعه مندرجات آن ها
- کنترل و نظارت بر مطابقت روش تخریب با الزامات موجود و رعایت تمهیدات لازم فنی و ایمنی لازم قبل از شروع تخریب
خاکبرداری
- کنترل و نظارت بر رعایت انطباق روش کار اجرائی با نقشه ها و مشخصات فنی و الزامات مقررات ملی ساختمان در هنگام گودبرداری
- کنترل عمق خاکبرداری در انطباق با نقشه های مصوب به این معنی که ناظر می بایستی ارتفاع فونداسیون و ارتفاع بتن مگر و ارتفاع کفسازی را از نقشه ها استخراج کرده و به عمق گودبرداری دست یابد.
- کنترل و نظارت بر نحوه پیاده سازی نقشه پی و انطباق آن با نقشه های مصوب
- کنترل و نظارت بر نحوه پی کنی شامل موقعیت، ابعاد، شکل، آماده سازی بستر، زه کشی پی ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
- کنترل بر و کف پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب. در صورت توانایی عدم مهندس ناظر در اندازه گیری بر، باید از شهرداری درخواست بازدید کارشناس بر و کف، نماید.
- کنترل نوع فولادهای مورد استفاده در سازه و پی
مشخصات هندسی ساختمان
- کنترل جا نمایی ستون ها به منظور حذف نشدن پارکینگ ها
- کنترل ارتفاع هریک از طبقات از جمله ارتفاع پارکینگ های ساختمان مطابق با نقشه های مصوب
- کنترل محورهای طولی و عرضی ساختمان بر اساس نقشه های مصوب
- کنترل رعایت درز انقطاع و…
- لازم به ذکر است بررسی مشخصات هندسی و جهت های جغرافیایی اصلی ساختمان از جمله پیاده کردن محل دقیق ملک بر روی زمین، شیب های طولی و عرضی زمین و در نهایت تأیید تطابق مشخصات زمین با نقشه موجود و پروانه ساختمان با توجه به اینکه در حال حاضر مهندس ناظر نقشه بردار ارجاع داده نمی شود، مسئولیت آن بر عهده مهندس معمار میباشد بنابراین توصیه می شود مهندس معمار جهت دقت بیشتر از مجری درخواست نماید از مهندس نقشه بردار صاحب صلاحیت در موارد لزوم استفاده کند. لازم به ذکر است که تاییدیه مهندس نقشه بردار در زمینه رقوم و ابعاد رافع مسئولیت مهندس ناظر معماری نخواهد بود.
اسکلت بتنی
- کنترل و نظارت بر نحوه قالب بندی ها شامل آماده سازی، امتداد، پایداری و مقاومت، موقعیت قالب ها، ابعاد و فاصله بازشوها، پاکسازی نهائی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
- کنترل و نظارت بر نحوه میلگرد گذاری شامل تمیزی میلگردها ( عاری بودن آنها از مواد زائد نظیر رنگ و زنگ ) قطر، طول، خم، وصله، پوشش، موقعیت، تعداد، پایداری، نحوه به هم بستن و حداقل فاصله آزاد بین میلگردها،رعایت پوشش بتن، لقمه ها و خرک ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
- کنترل بتن ریزی، متراکم کردن، پرداخت سطح روئی، حفاظت، نگهداری و عمل آوری و نحوه اجرای بتن درکلیه بخش های سازه بتنی اعم ازتیرها، ستونها، اتصالات و دیوارها مانند موارد مذکور در بخش پی سازی
- کنترل و نظارت بر طرح اختلاط بتن ، نحوه اختلاط بتن، نحوه حمل و نقل و جابجایی بتن ( شامل جدانشدن اجزای بتن، زمان حمل )،ریختن و جادادن بتن (رعایت درجه حرارت بتن ریزی و شرایط آب و هوایی، استفاده از تجهیزات مناسب، یکنواختی در بتن ریزی، تداوم در اجرا، آماده کردن سطوح تماس بتن، ارتفاع سقوط بتن، چگونگی ریختن در قالب ها، ضخامت لایه ها) و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
- صدور دستور نمونه گیری به منظور انجام آزمایش های لازم ( حداقل شامل روانی و مقاومت ) و اخذ نتایج آزمایش ها و بررسی آنها
- کنترل و نظارت بر میل مهار ها ( شامل تعداد، اندازه، خم، محل، طول قسمت رزوه، فاصله نسبت به هم و نسبت به محور ستون، پوشاندن رزوه ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
اسکلت فولادی
- کنترل و نظارت بر صفحه ستون ها ( شامل ابعاد، جهت قرار گرفتن، تراز و رقوم، محل سوراخ ها، اندازه سوراخ ها، اندازه صفحات اتصال، اعوجاح، زیر سازی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
- کنترل و نظارت بر نحوه ساخت ستون ها ( محل ساخت ستون ها، سالم بودن نیم رخ ها، نوع و نمره صحیح آن ها، مشخصات جوش، ابعاد و فاصله تسمه ها، نوع ورق ها و ابعاد آن ها، رواداری انحنا و پیچیدگی، برون محوری جان، گونیا بودن بال، موقعیت دقیق صفحات و نبشی های زیر سری تیرها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
- کنترل نصب ستون ها ( استفاده از وسائل مناسب، محل دقیق نصب، مهار کافی، تمیز بودن انتهای ستون و کف ستون، رعایت جزئیات اتصال، رواداری های تابیدگی کف ستون، گونیا بودن اتصال کف ستون، شاغولی بودن ستون، وصله ستون ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر )
- کنترل نحوه ساخت و نصب تیر ها ( هندسه برش در تیر لانه زنبوری، کنترل اعوجاج، پرکردن جان تیر در محل های لازم، نصب ورق های تقویتی لازم، کنترل نیم رخ ها، رعایت جزئیات اتصال و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر )
- کنترل بادبندها ( محل نصب، نمره نیم رخ ها، صفحات اتصال، نحوه اتصال و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر )
- کنترل اجرای سقف ها ( تیرها، تیرچه ها، نوع آجر یا سفال یا پلی استایرن، خیز طاق ضربی، ملات یا بتن مورد استفاده، فاصله تیرچه ها، اتصالات تیرچه ها، مهار سقف، قالب بندی، میلگردگذاری و بتن ریزی در سقف های بتنی باید مانند موارد مذکور در بخش پی سازی کنترل شود)
- کنترل نحوه انجام جوشکاری ( دستگاه ها و لوازم مناسب، ابعاد و اندازه ها، محل جوشکاری، نحوه اجرای جوشکاری، صدور دستور انجام آزمایش های جوش حسب مورد و در صورت نیاز اخذ نتایج آزمایش هاو بررسی آنها
- کنترل نحوه اجرای اتصالات پیچ و مهره ای (کیفیت نوع مصالح، اندازه و محل سوراخ ها، کفایت فشار سفت کردن پیچ ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
مرحله سفت کاری و نما
در این مرحله با توجه به نوع ساختمان در حال اجرای خود باید رعایت شدن موارد زیر توسط ناظر کنترل گردد:
- کنترل اجرای سفتکاری از جمله اجرای صحیح پلان معماری و تیغه بندی داخلی و خارجی در انطباق با نقشه های مصوب معماری و مباحث مقررات ملی ساختمان
- کنترل رعایت جزئیات اجرائی دیوارهای باربر ( شامل کیفیت مصالح، راستا، عایق کاری، شاغولی بودن، نصب درها و پنجره ها، صاف بودن سطح نهائی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر )
- کنترل رعایت جزئیات اجرائی دیوارهای داخلی و خارجی بنا و انطباق آن با نقشه ها و مشخصات فنی از نظر الزامات سازه ای و لرزه ای
- کنترل بلوکاژ، کرسی چینی ها، ابعاد و اندازه دیوارها و کدهای سقف ها با احتساب نازک کاری.
- کنترل شاسی کشی آسانسور و جوش‌های آن، اجرای دال آسانسور، کنترل اجرای قلاب آسانسور
- کنترل جزئیات اجرائی پشت بام (شامل ابعاد و اندازه ها، رقوم، شیب بندی، آب رو ها، عایق کاری مصالح و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
- کنترل جزئیات راه پله و اتصالات آن
- کنترل اجرای قطعات مدفون داخل بتن در مقاطع مختلف
- کنترل محل اجرای لوله کشی ها، کانال ها و تاسیسات مکانیکی و برقی از نظرعدم آسیب به عناصر سازه ای
- کنترل جزئیات اجرائی دودکش ها، هواکش ها و داکت ها از نظر عدم آسیب به عناصر سازه ای
- کنترل محل قرار گیری چاه ها و نحوه اجرای اتصال سیستم فاضلاب
- کنترل رعایت جزئیات اجرائی نمای ساختمان از نظر چگونگی ارتباط نما با سازه اصلی و الزامات سازه ای
وظیفه مهندس ناظر ساختمان در برخورد با تخلفات
وظیفه مهندس ناظر براساس قانون نظام مهندسی، کنترل انطباق کار در حال اجرا با نقشه ها و مشخصات مصوب، الزامات قانونی، مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط لازم الاجرا می باشد و مکلف است در صورت عدم انطباق اجرا با موارد مذکور، ضمن تذکر کتبی به سازنده و صاحبکار، مراتب را به مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام و حسب مورد، درخواست اصلاح یا توقف عملیات اجرائی و الزام سازنده و صاحبکار به رعایت ضوابط لازم الاجرا نماید. همچنین تصویر گزارش خود را به سازمان استان تحویل دهد. مهندسان ناظر راسا مجاز به اعمال تغییرات در نقشه ها و مشخصات فنی نمی باشند. با این تفاسیر مشخص شد که مهندس ناظر ساختمان وظیفه دارد که در صورت بروز تخلفات، گزارش تخلف را در زمان مقرر اعلام کند. نکته ی قابل توجه این است که برخورد مهندسان ناظر با تخلفات مختلف بر مبنای نوع تخلف و حساسیت فرد متفاوت است. در ادامه قصد داریم برخی از این مسائل را شرح دهیم.
تخلفات معماری
تخلفات معماری شامل اضافه بنا، جابجایی عناصر معماری، حذف و یا کاهش مساحت نورگیر، تجاوز به گذر،رعایت ضوابط دیوارچینی، میانقاب ها و وال پست، اجرای اصولی نما، حذف پارکینگ و … می باشد. در این حالت مهندس معمار وظیفه دارد که در گزارش خود مغایرت اجرا نسبت به نقشه های مصوب را اعلام نماید. در برخی موارد نیز شاهد گزارش هایی هستیم که سازنده در مرحله ی اجرای نازک کاری یا سفت کاری از نقشه هایی که ممهور به مهر طراح نیستند استفاده کرده است. در این گزارشات لازم است که مهندس ناظر به شکل دقیق تخلفات مورد نظر را اعلام کند. نکته ی مهم دیگر رعایت عمق مفید نورگیر است و در صورتی که تخلفات معماری باعث کم شدن نور در فضاهای مختلف شده، مهندس ناظر باید در این موارد اظهار نظر خود را اعمال کند.
تخلفات سازه ای
تخلفاتی که در ارتباط با تغییر مقاطع تیر، ستون و سایر اجزای سازه، حذف ستون ها، کاهش میلگرد مصرفی در سازه ،کم کردن آویز تیر بتنی و. … می باشد. مهندس ناظر سازه باید این موارد را گزارش کند و در زمان مقرر گزارشات را به مراجع ذیربط تحویل دهند. در صورتی که مجری پروژه در اجرای وظایف خود تخطی کرده و مهندس ناظر تشخیص دهد که تخلفات انجام شده برای کارگران یا اشخاص ثالث خطر جانی دارد می بایست با ذکر تخلفات و نواقص مرتبط با ایمنی دستور توقف عملیات اجرایی را صادر نماید.
تخلفات مشترک بین معماری و سازه
تخلفاتی وجود دارد که شامل:
کم کردن سطح بازشوی چاله آسانسور در، حذف نورگیر، افزایش ارتفاع طبقات، پیشروی بنا و …. که در صورت بروز این تخلفات مهندسان ناظر و معمار هر کدام وظیفه دارند که به شکل جداگانه در گزارشات خود به همه ی تخلفات بپردازند.
علاوه بر این مهندس ناظر سازه باید تایید و رفع این تخلفات را مشروط به ارائه ی تاییدیه از سوی مهندس طراح کند. در صورتی افزایش ارتفاع طبقه توسط سازندگان، این احتمال وجود دارد که هدف تغییر کاربری بوده و مهندس ناظر ملزم به اشاره به این موضوع در گزارش تخلفات ساختمانی است. همان طور که قبلا اشاره شد مهندسان ناظر وظیفه دارند در صورت عدم اجرای عملیات ساخت بر اساس نقشه های مصوب، گزارشی از تخلفات تهیه کرده و به سازمان استان و مراجع صدور پروانه تحویل دهند که در صورت عدم رفع تخلفات موجود مراتب به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ارجاع داده خواهد شد.
روند اجرایی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری
طبق تبصره 7 ماده 100 قانون شهرداری، مهندسان ناظر ساختمانی مکلفند نسبت به عملیات اجرایی ساختمان که با مسوولیت آنها احداث می‌شود، از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه مستمرا نظارت کنند و در پایان کار، مطابقت ساختمان را با پروانه، نقشه و محاسبات فنی گواهی کنند.
طبق این تبصره، هر گاه مهندس ناظر بر خلاف واقع گواهی کند و یا تخلف را به موقع به شهرداری اعلام نکند و موضوع، منتهی به طرح در کمیسیون 100 و صدور رای به جریمه و تخریب ساختمان شود، شهرداری مکلف است مراتب را به نظام معماری و ساختمانی گزارش دهد.
شورای انتظامی نظام معماری و ساختمانی موظف است مهندس ناظر را در صورت ثبوت تقصیر، برابر نظام قانونی معماری و ساختمانی، حسب مورد با توجه به اهمیت موضوع به 6 ماه تا 3 سال محدودیت از کار و در صورتی که دوباره مرتکب تخلف شود، این تخلف منجر به تخریب ساختمان با توجه به کمیسیون ماده 100 شده و به حداکثر مجازات محکوم می‌شود. مراتب محکومیت از طرف شورای انتظامی نظام معماری و ساختمانی در پروانه اشتغال درج و در یکی از جراید کثیرالانتشار اعلام می‌شود. از طرف دیگر شهرداری مکلف است تا صدور رای محکومیت، به تخلف مهندس ناظر و ارسال پرونده به کمیسیون ماده 100 به مدت حداکثر 6 ماه، از اخذ گواهی امضای مهندس ناظر مربوطه برای ساختمان جهت پروانه ساختمان شهرداری خودداری کند.
آرای قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مطابق بند ۲ ماده ۱۰ دیوان عدالت اداری قابل شکایت و اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.
مدت مسئولیت مهندس ناظر
مدت اعتبار مسئولیت قانونی مهندس ناظر تا زمان اتمام مهلت پروانه ساختمانی است.
شما می‌توانید با شرکت در دوره‌های آکادمی دوگوهرانی جهت دریافت پروانه نظارت عمران و معماری برای شرکت در آزمون کاملا آماده شوید. این دوره ها به صورت زیر برگزار می شود:(برای کسب اطلاعات بیشتر از لینک های زیر استفاده کنید)
دوره های در حال برگزاری ویژه آمادگی آزمون های عمران و معماری