در سیستم کوبیاکس اعضای دال سقف شامل بتن، میلگرد، توپ های توخالی پلاستیکی و قفسه مسلح می باشد. توپ ها در هسته مرکزی مابین دولایه آرماتور زیرین و رویی دال قرار گرفته است. با حذف بتن غیرباریر از دال موجبات سبک سازی سقف فراهم میگردد.روش انجام عملیات بدین صورت است که: ابتدا قالب بندی سقف به صورت یکپارچه در اطراف تیرهای بتنی انجام میگردد. اولین لایه آرماتور تحتانی اجرا می شود. سپس گوی های کوبیاکس براساس ضخامت دال اجرا و پس از آرماتور گذاری شبکه فوقانی بتن ریزی آغاز میگردد. برای جلوگیری از کرمو شدن بتن و راحت تر شدن عملیات، بتن ریزی و ویبره زدن در 2 مرحله انجام میگیرد
الزامات سيستم سقف مجوف بتن مسلح با گوي هاي توخالي كروي و تخت(كوبياكس ايران) (Cobiax)
1-استفاده از اين نوع سيستم سقف (دال تخت) به همراه ستونهاي بتن آرمه در صورتي مجاز است كـه مقاومـت در برابـر نيروهـاي جـانبي توسط ديوارهاي برشي بتن مسلح تامين شود. در اين حالت مطابق جدول 3-4 استاندارد 2800 لازم است سيستم سازه اي، سيستم قاب ساختماني در نظر گرفته شود كه در آن مقاومت در برابر نيروهاي جانبي صرفا از طريق ديوارهاي برشي تامين مـي شـود. در ايـن حالـت ضروري است مقادير ضريب رفتار، حداكثر ارتفاع مجاز، ضريب بزرگنمايي تغييرمكان جانبي و ضريب اضافه مقاومت سازه بـر ايـن اسـاس تعيين گردد.
2-طراحي ديوار برشي و نيز كنترل تغييرمكان جانبي طبقات بايد با فرض عدم مشاركت خمشي دال مجوف در تحمل نيروهاي زلزلـه انجـام شود.
3-كليه ستونها بايد براي اثرات ناشي از تغييرشكل هاي جانبي كه در اثر اعمال بارهاي لرزه اي به سازه وارد مي شود كنترل گردند.
4-مجموع بار مرده غير سازه اي روي اين سقف ها شامل پارتيشن، كف سازي و نازك كاري محدود به 350 كيلوگرم بر متر مربع مي باشـد. درصورتي كه اين نوع سقف ها در پاركينگ مورد استفاده قرار گيرد فقط در پاركينگ هايي كه محل عبور اتومبيل سواري با حـداكثر وزن 4 تن با بار متمركز 2 تن باشد مجاز است.
5-اثر بار قائم ناشي از زلزله بايد مطابق بند 3-3-9 ويرايش چهـارم اسـتاندارد 2800 در تحليـل سـقف مـورد بحـث در تمـامي پهنـه هـاي لرزه خيزي در نظر گرفته شود.
6-ضخامت دال بتني براي چشمه هاي دروني و بيروني نبايد از 30/Ln كمتر باشد. (Ln طول دهانه آزاد بزرگتر در دال دو طرفه ميباشد.) .
7-مقاومت فشاري بتن مورد استفاده در دال سقف حداقل بايد 30 مگاپاسكال باشد. ضخامت بتن در اطراف گوي ها شامل بالا، پايين و مابين دو گوي متوالي بر اساس برش پانچ و برش يكطرفه تعيين ميگردد و در هر حال نبايد كم تر از 5 سانتيمتر در نظر گرفته شود
8-در طراحي از ظرفيت برشي فولاد مورد استفاده در قفسه گوي ها صرفنظر شود، با اين حال ميزان فولاد با امتداد قائم در اين قفسه بايستي مطابق بند 9-15-6-3-1 مبحث نهم مقررات ملي ساختمان ايران با منظور نمودن عرض موثر در هر امتداد و با توجه به هندسه گوي هـا تامين شود.
9-در طراحي براي برش در هر جهت دال، مقاومت برشي نهايي بتن (Vc) بايد حداكثر 45 %مقـدار محاسـبه شـده طبـق رابطـه 9-15-4 مبحث نهم مقررات ملي ساختمان ايران و با فرض مقطع تمام پر بتني محاسبه شود. در تمام نقاط دال كه نيروي برشي نهايي (Vu )بيش از مقاومت برشي نهايي تامين شده توسط بتن (Vc )باشد، دال بايد به صورت توپر و بدون گوي اجرا شود.
10-در طراحي و كنترل برش در حالت حدي نهايي براي عملكرد دو طرفه در حوالي بارهاي متمركز و تكيه گاه ها، مقاومت برشي نهـايي بـتن نبايد حداكثر از 50 درصد مقداري كه از بند 9-15-17-2-4 مبحث نهم مقررات ملي ساختمان ايران حاصل ميشود بيشتر منظور شود.
11-طراحي دال براي خمش در هر جهت بنا بر جزئيات اجرايي و با منظور نمودن حفره ها، در ضعيف ترين مقطع دال انجام گيرد.
12-محاسبات تغييرشكل دال بر پايه بند 9-17-2-6-1 مبحث نهم مقررات ملـي سـاختمان و بـا محاسـبه دقيـق ممـان اينرسـي مـوثر دال سوراخدار انجام گيرد. اضافه افتادگي دراز مدت بر پايه بند 9-17-2-4-3 محاسبه شود و مقدار ضريب افزايش تغييـر مكـان l حـداقل برابر 2 در نظر گرفته شود. در اين محاسبات لازم است خيز آني ناشي از بار مرده شامل سازه ، كفسازي و تيغه بندي به همـراه 50 %بـار زنده لحاظ شوند. در هر حال ضروري است محدوديت تغيير شكلها مطابق مفاد جدول 9-17-1 رعايت شود.
13-ايجاد هر گونه بازشو در اين نوع دال تابع ضوابط بند 9-18-3-5 مبحث نهم مقررات ملي ساختمان ايران ميباشد.
14–در محل تقاطع ديوارهاي برشي و دال مجوف كوبياكس ايران، انتقال برش ناشي از زلزله از دال به ديوار بايد در ضعيف ترين سـطح مقطـع ديوار كنترل شده و در صورت نياز از فولادگذاري براي تسهيل انتقال برش درون صفحه ديافراگم به ديوار بهره برده شـود. در سـقف هـاي بدون تير به منظور تضمين عملكرد ديافراگم سقف، كنترل هاي لازم در خصوص عضو جمع كننده و عضو مرزي در ديافراگم صورت گيرد. به منظور تضمين عملكرد ديافراگم ضروري است گوي ها در امتداد محور ديوارهاي برشي و يا در لبة طولي ديافراگم ها در عرضي كه طبق محاسبات تعيين ميشود، حذف شده و آرماتورگذاري لازم در مقطع توپر انجام شود.
15-پيش بيني المان هاي مرزي در اطراف بازشوها و لبه دال حسب مورد مطابق ضوابط طراحي آئين نامه ها و مقررات موجود انجام گيرد.
16-براي جلوگيري از برش پانچ دال تخت لازم است روي ستونها از كلاهك برشي يا فولاد گذاري طولي و عرضي صليبي مطابق بـا جزئيـات بند 8-7- 6آيين نامه ACI 318-14 استفاده شود.
17-استفاده از روش پيش دال تنها در حالتي كه قفسه و گوي ها در پيش دال درگير بوده و فولادهاي كششي در پيش دال پـيشبينـي شـده باشد مجاز است..
18-در مــواردي كــه در مــتن ايــن الزامــات مســكوت اســت، بايــد ضــوابط و الزامــات فنــي در نظــر گرفتــه شــده در تائيديـه شماره 282-1.15-Z موسسة DIBT براي سيستم سقف مجوف كوبياكس رعايت شود.
19-لازم است گوي ها در دو امتداد مستقيم عمود بر هم قرار گيرند و حداكثر قطر سنگدانه مصرفي در بتن با توجه به فواصل گوي هـا مطـابق آئين نامه هاي مربوطه تعيين و رعايت شود.
20-پايه هاي اطمينان و شمع بندي مورد استفاده در اجراي اين نوع سقف بايد قابليت اعمال خيز منفي كافي قبل از بتن ريزي را داشته باشند.
21-ضرايب كاهش سختي و مقاومت مندرج در مشخصات فني اين نوع سقف بايد در محاسبه سختي ، مقاومت خمشـي و برشـي دال لحـاظ شود. با اين حال ضرايب كاهش سختي زير براي تحليل ارتجاعي تحت بارهاي ضريبدار توصيه ميشود:
الف) ستون : 0.7
ب) ديوار برشي : 0.7 ترك نخورده و 0.35 ترك خورده ( بر اساس مقايسه تنش كششي ديوار با مدول گسيختگي بتن)
پ) دال تخت در خمش : 0.5 تحت بار ثقلي
ت) ديافراگم دال مجوف : 0.5 ( داخل صفحه)
ث) ديافراگم دال توپر : 1(داخل صفحه)
22-الزامات مربوط به انرژي بايد مطابق مبحث نوزدهم مقررات ملي ساختمان ايران با عنوان “صرفه جويي در مصرف انرژي” رعايت شود.
23-رعايت مبحث سوم مقررات ملي ساختمان ايران با عنوان “حفاظت ساختمانها در مقابل حريق” و همچنين الزامات نشـريه شـماره 444 مركز تحقيقات ساختمان و مسكن مربوط به مقاومت اجزاي ساختمان در مقابل حريق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، كاربري و وظيفـه عملكردي اجزاي ساختماني الزامي است. تطابق شرايط و مشخصات مصالح و نحوه اجرا با مدرك فني(P-SAC 02/III-187 General Test Certificate Of Building Inspectorate-MFPA Leipzing Gmbh) نيز ضروري است.
24-در خصوص عايق بندي بام، عايق پلي استايرن منبسط شده (پلاستوفوم) مورد استفاده، لازم است تا از نوع كندسوز مطابق با اسـتانداردهاي معتبر باشد. اين عايق پلي استايرن بايد به وسيله حداقل 1.5 سانتيمتر اندود يا تخته گچي محافظت شود. اتصال مكانيكي اندود يا تختـه به سازه بام ضروري ميباشد.
25-صدابندي سقف بين طبقات بايد مطابق مبحث هجدهم مقررات ملي ساختمان ايران با عنوان “عايق بندي و تنظيم صدا” تامين شود.
26-كليه مصالح و اجزا در اين سيستم اعم از معماري و سازه اي از حيث دوام و مسائل زيست محيطي بايد بر مبناي مقـررات ملـي سـاختمان ايران و يا آئين نامه هاي معتبر بين المللي بكار گرفته شوند.
27-در شرايط مختلف اقليمي و محيط هاي خورنده ايران، رعايت تمهيدات لازم از نظر دوام و پايايي اعضاي بتني ضروري است.
28-رعايت مجموعه مباحث مقررات ملي ساختمان ايران در طراحي و اجراي سيستم سقف كوبياكس ايران الزامي است.
29-لازم است تمهيدات لازم در مراحل ساخت ، حمل ، ريختن و تراكم بتن در سقف كوبياكس ايران به عمل آيد به نحوي كه تمامي فضاهاي اطراف گوي ها و به ويژه زير آن ها به طور كامل با بتن پر شود.
