سطحی که از 2 یا 3 طرف به طور مستقیم در مجاورت هوای آزاد قرار گرفته است و زیر آن به وسیله فضای بسته ای اشغال نگردیده باشد بالکن گویند.
همینطور بالکنی با عرض کمتر از 0.5 متر و حداکثر با طولی برابر با اندازه عرض پنجره ای که تا کف امتداد دارد بالکن کم عرض گویند.
نکات ابعادی بالکن:
- یادمان باشد تراس با بالکن فرق دارد و به سطح روبازی از ساختمان که بام بخش هایی از طبقه زیرین آن است.
- سطح آزاد و بدون مانع بالکن حداقل 1.4 × 1.4 متر باید باشد.
- در اصلی به سمت بالکن باز نشود.
- در صورت باز شدن درب بالکن، عمق و پهنای الزامی بالکن را نباید به کمتر از 0.9 متر کاهش دهد.
- حداکثر شیب کف بالکن در هیچ جهتی نباید بیشتر از 2% باشد.
طبق دستورالعمل تفکیک آپارتمان ها بندهای 17و18و19 داریم:
بند 17 دستورالعمل تفکیک آپارتمانها:
حدود بالکن مسقف که جزء واحد اختصاصی است داخل در محدود آپارتمان تعریف و مساحت آن ذکر گردد.
بند 18 دستورالعمل تفکیک آپارتمانها:
بالكن غيرمسقف (تراس یا ایوان) که در فضای حیاط و یا شارع پیشرفتگی دارد اعم از این که در گواهی پایان کار هم منظور شده یا نشده باشد و راه دسترسی به آن برای سایر طبقات وجود ندارد و عرفاً هم جزء بنا است متعلق به آپارتمانی است که به آن متصل و دارای دسترسی است لکن نیاز به ذکر حدود در صورت‌مجلس تفکیکی ندارد و باید بعد از تعریف آپارتمان جمله به انضمام تراس یا بالکن غیرمسقف به مساحت …… مترمربع قید گردد.
بند 19 دستورالعمل تفکیک آپارتمانها:
تراس‌هایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طبقه زیرین است و تأسیسات روی آن نصب است طبق گواهی پایان کار یا مساحت در قسمت مشاعات ذکر شود.
لازم به ذکر است، بر اساس تبصره چهار ماده 100، چنانچه بالکن، بدون پروانه بنا شود به میزان یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان و به خاطر تراکم مازاد نیز یک دوم تا سه برابر ارزش معاملاتی ساختمان جریمه می شود. در حال حاضر در کمیسیون ماده 100، چنانچه مالک بدون مجوز یا بر خلاف پروانه، بالکن با مشخصات اعلام شده احداث نماید جریمه یا رای تخریب صادر می شود. همچنین عوارض پیش آمدگی بالکن، جزء عوارض صدور پروانه ساختمانی است.
ضوابط بالکن
پیش آمدگی در معابر با پهنای کمتر از 12 متر و در بزرگراه ها مجاز نیست.
احداث پیش‌آمدگی و بالکن از حد ساختمان در گذر و معابر حداکثر 80 سانتیمتر و در صورتیکه حد زیرین آن از بالاترین نقطه کف معبر حداقل 350 سانتیمتر ارتفاع داشته باشد و حد پیش آمدگی آن از لبه سواره رو حداقل 80 سانتیمتر فاصله افقی داشته باشد.
ارتفاع پیش‌آمدگی نسبت به کف پیاده‌رو، نباید از 350 سانتیمتر کمتر باشد و سطح آن مطابق ضوابط مربوطه جزء تراکم محسوب خواهد شد.
پیش‌آمدگی طبقات در داخل محدوده سطح اشغال مجاز مصوب شهرداری یا سایر مراجع صدور پروانه قرار گیرد و ارتفاع آن تا بالاترین نقطه کف 270 سانتیمتر باشد.
طول پیش آمده طره در بالکن های سه طرف باز 1.2 متر و برای بالکن های دو طرف باز از 1.5 متر بیشتر نمی توانند باشند.]در صورت تجاوز از این مقدار طره در برابر نیروهای قائم زلزله باید طراحی شود)
مطابق مبحث 3 مقررات ملی بالکن باید حداقل 3 متر از مرز زمین مجاور و ساختمان های دیگر در همان زمین فاصله داشته باشد.
بالکن های با بار تصرف کمتر از 50 مجاز به داشتن یک راه خروج هستند. منتهی شدن این راه خروج به طبقه زیر بلامانع است.
بالکن های با بار تصرف بین 51 تا 100 باید حداقل دو راه خروج دور از هم داشته باشند. منتهی شدن این راه خروج به طبقه زیر بلامانع است.
بالکن های با بار تصرف بیشتر از 100 یک طبقه مجزا به شمار می آیند.
پیش آمدگی آخرین سقف ساختمان(باران گیر): جز زیر بنا محسوب نمی شود.
بالکن سراسری:
مطابق مبحث 21 مقررات ملی در نمای مجاور معابر، از طبقه 4 به بالای ساختمان ها، احداث بالکن یا شبه بالکن سراسری الزامی است. در صورت وجود عقب نشینی بالای پایه (پودیوم) لزومی به اجرای بالکن نمی باشد.
احداث بالکن چه به صورت کنسول و چه به صورت توررفته در حیاط می بایست داخل فضای سطح اشغال قرارگیرد.
برای طراحی بالکن و ایوان اگر کنسول نباشد و به سمت داخل واحد طراحی گردد عمق آن أزاد است.
