اطلاع از استاندادرهای فنی و شناخت وضعیت ساختمان در کنار قیمت، نقشه، نمای ظاهری و…  از فاکتورهای مهم در انتخاب یک ملک می باشد. منظور از از وضعیت ساختمان اطلاعاتی فنی و تخصصی در خصوص اسکلت ساختمان، تجهیزات و تاسیسات مکانیکی مثل سیستم های سرمایشی، گرمایشی، گازی و آبی ، تجهیزات برقی و آسانسور ها و مشخصات فنی آن ها، مصالح مصرفی در نما و نازک کاری ها، وضعیت انشعابات و سایر اطلاعات فنی بنا می باشد. تمامی این اطلاعات را در سندی به نام شناسنامه فنی و ملکی بنا می توان یافت که در زمان دریافت گواهی پایان کار صادر می گردد.

در اجرای بند ز ماده 21 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و (بند چ ماده 114) آیین نامه اجرایی آن، مصوب سال 1374 و مواد فصل نهم آیین نامه اجرایی ماده 33 قانون مذکور، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان که حاوی اطلاعات مستند درباره مشخصات ساختمان می باشد، در سه بخش: 1- اطلاعات ثبتی و ملکی 2- اطلاعات اشخاص مسئول طراحی ، نظارت و اجرای ساختمان و 3- اطلاعات فنی تنظیم و صادر می گردد.

مرجع صادر کننده شناسنامه فنی و ملکی ساختمان، سازمان نظام مهندسی در استان‌ها هستند. این سازمان باید پس از درخواست مجریان پروژه‌های ساختمانی، اقدامات لازم برای صدور شناسنامه فنی و ملکی را انجام دهند. وزارت مسکن و شهرسازی مسئولیت طراحی و چاپ این شناسنامه که به صورت دفترچه می باشد بر عهده دارد.

تعرفه هزینه صدور این شناسنامه‌ها هر ساله از سوی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی پیشنهاد می‌شود و به تصویب وزارت مسکن و شهرسازی می رسد و جهت پرداخت به تمامی مالکان و مجریان پروژه‌های ساختمانی ابلاغ می گردد.

هدف از صدور این شناسنامه ارتقای سطح کیفی عملیات ساختمان سازی و هم چنین تضمین حقوق خریداران ملک است. این شناسنامه برای تمامی ساختمان‌هایی که مراحل قانونی ساخت را زیر نظر نهادهای مربوطه گذرانده‌اند صادر می‌شود که دفترچه مذکور باید در زمان خرید و فروش ملک مورد نظر همراه با تمامی اسناد و مدارک مرتبط به خریدار واگذار شود.

لازم به ذکر است مدرکی دیگر به نام «شناسنامه فنی ساختمان» وجود دارد که کاملاً متفاوت از شناسنامه فنی و ملکی ساختمان می‎باشد، در ادامه درخصوص تفاوت های این دو سند صحبت میکنیم.

یکی تفاوت های آن ها در زمان صدور این دو مدرک می باشد. شناسنامه فنی در زمان صدور پروانه ساختمان و قبل از ساخت صادر می‌شود و بر اساس قانون دریافت آن اجباری نیست، در واقع می توان گفت شناسنامه فنی در حالت پیش‌خرید موضوعیت دارد و مشتریانی که قصد پیش‌خرید دارند، از تمام جزییات ساختمانی که در ابتدای کار بابت آنها هزینه پرداخت می کنند، آگاه خواهند شد. اما صدور شناسنامه فنی و ملکی در زمان دریافت گواهی پایان کار صورت می‌گیرد.

در شناسنامه فنی اطلاعاتی کلی از ساختمان اعم از اطلاعات مربوط به معماری، سازه‌ و تأسیسات وجود دارد. در حالیکه اطلاعات ملک به طور دقیقتر در خصوص ویژگی های فنی و نوع ساخت (مشابه آنچه در ابتدای مطلب گفته شد) به علاوه اطلاعات مربوط به رعایت قوانین ملی مرتبط با ساخت و ساز و ضوابط مربوط به شهرسازی در شناسنامه فنی و ملکی آورده می‌شود.

شناسنامه فنی و ملکی بر مبنای قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و صدور آن توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام می‌گیرد درحالیکه صدور شناسنامه فنی بر اساس قانون پیش فروش ساختمان و توسط شهرداری انجام می گردد.

اهمیت این شناسنامه در فعالیت های آتی مربوط به این ملک به طور مثال مقاوم سازی ها، تغییر کاربری ها، به طور کلی داشتن اطلاعات کامل برای ایجاد تعمیرات و تغییرات در بنا مشخص می شود. زیرا از آنجا که درخصوص نوع اسکلت سازه، مصالح مصرفی و آیین نامه های مورد استفاده در این مدرک اطلاع داده خواهد شد در زمان مقاوم سازی، بهسازی و یا تغییرکاربری اگاهی کافی برای تصمیم گیری ها وجود خواهد داشت.

نحوه دریافت این شناسنامه ها

شناسنامه فنی

صدور این شناسنامه تنها بر اساس درخواست سازندگان ساختمان صورت می‌گیرد و معمولاً ناظر به فرآیند پیش فروش است. سازنده‌ای که قصد دریافت شناسنامه فنی ساختمان را دارد، می‌تواند پس از صدور پروانه ساختمان، برگه‌ی شناسنامه فنی را از شهرداری مطالبه کرده و آن را تکمیل کند. تأکید می‌شود که این کار پس از صدور پروانه ساختمان صورت می‌گیرد، بنابراین شخص سازنده برای دریافت شناسنامه فنی باید در ابتدا فرآیند صدور پروانه ساختمان را طی کند. سپس به همراه فردی که درخواست پیش خرید ساختمان را دارد، به یکی از دفاتر اسناد رسمی رفته و یک قرارداد محضری را بین خود تنظیم کنند. گفتنی است شناسنامه فنی ساختمان باید به رؤیت فرد پیش خریدار برسد و وی موافقت خود را با قرارداد بر اساس این شناسنامه اعلام کند. صدور این شناسامه اجباری نیست!

شناسنامه فنی و ملکی

پس از اتمام ساخت و ساز مجری پروژه و یا مالک برای اینکه شناسنامه فنی و ملکی را دریافت کنند، کپی شناسنامه مالک، کپی کارت ملی، کپی سند مالکیت و گواهی عدم خلافی لازم خواهند داشت. در نخستین گام باید اطلاعات فنی و ملکی ساختمان در فرم‌هایی که به عنوان پیش نویس شناسنامه‌های فنی و  ملکی شناخته می‌شوند، وارد شوند. پس از آن باید این فرم پیش نویس تکمیل شده را به همراه گواهی عدم خلافی به سازمان نظام مهندسی ساختمان ارائه داد. سپس باید هزینه‌های مربوط به عملیات صدور، پرداخت شود.

در مرحله بعدی ناظر مهندسی از سوی سازمان نظام مهندسی کشور تعیین خواهد شد تا مشخصات ملک و اطلاعات ثبت شده را ارزیابی نماید. ضمن اینکه باید کیفیت فنی ساخت و ساز ساختمان به صورت حضوری ارزیابی شود. در صورتی که مهندس ناظر تائید دهد، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به صورت رسمی صادر خواهد شد و در ادامه سند به مالک ارائه می‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید که دریافت شناسنامه ملکی و فنی برای صدور و دریافت پروانه پایان کار ساختمان لازم و ضروری خواهد بود. پروانه پایان کار ساختمان از سوی شهرداری صادر می‌شود. در واقع با صدور این پروانه اعلام می‌شود که ساختمان مورد نظر از دید تمامی مراجع قانونی کشور ساخت و سازی بدون اشکال داشته است و در کل مورد تائید می‌باشد.

برای مشاهده نمونه هریک از این شناسنامه ها کلیک کنید

شناسنامه فنی و ملکی                                  شناسنامه فنی