امروزه به دلیل مشکلات اجرایی سقف های ستنی و همینطور نیاز به بالابردن سرعت اجرای کار، سقف های نوین ساختمانی معرفی گردیده اند. نمونه ای ازاین سقف های سبک در زیر اشاره شده است (که برای آشنایی با هریک میتوانید کلیک کنید):
سقف یوبوت U-Boot
سقف یوبوت، دال مجوف دوپوش بتن مسلح، از دو لایه بتن مسلح در بالا و پایین دال و به صورت گسترده قرار مى‌گیرد. حد فاصل این دو لایه با نوعى بلوک توخالى ماندگار به نام U-BOOT پر شده است. یوبوت محصولی پلیمری با پایه پلی پروپیلن می باشد و با حذف بتن ناکارامد و با ایجاد حفره های خالی را در داخل دال، موجب سبک تر شدن دال می شود.
این قالب های یوبوت که در چهار نوع قالب یوبوت تک، قالب یوبوت دوبل، قالب یوبوت اصلاح شده و قالب یوبوت پلی استایرن تولید می شوند، نقش موثری در کاهش بتن مصرفی ایفا می کنند.
- قالب یوبوت تک
این قالب ها یک تکه هستند و در چهار طرف خود بست هایی دارند که حرکت یوبوت هنگام بتن ریزی را کمتر می کنند. پایه های زیر قالب های تک به جهت حفظ تعادل یوبوت هنگام قرارگیری بر روی سطح است. در بازار این پایه ها با ارتفاع های متفاوت موجودند که در نتیجه لایه ای با ضخامت های متفاوت ایجاد می کنند.
از آنجاکه می توان قالب ها را راحت تر با درون هم قراردادن انبار کرد نیاز به فضای انبار کمتر دارند و در نتیجه هزینه حمل و نقل نیز کمتر است.
لازم به ذکر است قسمت تحتانی این قالب ها باز است و هنگامی که اولین لایه بتن درون آن ها ریخته می شود، هوا حبس شده و دیگر نمی توان بتن بیشتری درون قالب ها ریخت.
- قالب یوبوت دو تکه یا دوبل
قالب های دوبل ظاهری همانند قالب های تک دارند اما به صورت دو تکه که بر روی هم قرار گرفته اند، ساخته شده اند. سقف‌های یوبوت دو تکه دارای دو بخش بالایی و پایینی هستند که کاملاً در بتن غرق می‌شوند. بعد از اتمام بتن ریزی نسبت به جدا کردن تکه پایین یوبوت اقدام می‌کنند. حجم این قالب ها کاملاً بسته است، به همین دلیل بتن وارد آن ها نمی شود. هزینه ای که صرف تولید و حمل این قالب ها می شود به نسبت سایر قالب ها بیشتر است.
- سقف یوبوت اصلاح شده
در یوبوت‌های تک و دوبل با ابعاد 52 در 52 سانتی‌متری ، باید از بتن با روانی بالا یا فوق روان کننده استفاده کرد. همچنین ویبره کردن بتن جهت پر شدن زیر قالب‌ها باید با دقت بالا انجام شود. در غیر این صورت بتن به زیر قالب‌ها نفوذ نکرده و نتیجه آن، ایجاد حفره در زیر سقف باشد. قابل‌های اصلاح شده به منظور غلبه بر این مشکل طراحی و ساخته شده‌اند. باید توجه داشت که مصرف بتن در قالب‌های اصلاح شده بیشتر است.
- قالب یوبوت پلی استایرن
این نوع قالب ها از جنس پلی استایرن و توپر می باشند. از این رو بتن نمی تواند درون آن ها نفوذ کند. از آنجا که پلی استایرن ماده ای بسیار سبک و مقاوم است به همین دلیل قالب های یوبوت پلی استایرن وزن اضافی بر سازه مورد نظر وارد نخواهند کرد.
روش اجرای سقف یوبوت
پس از نصب پایه ها، تمام سطح زیر دال با پوشش چوب (و یا سیستم های مشابه) برای زیرسازی دال سقف اجرا میگردد. سپس میلگردهای زیرین دال در دو جهت عمود بر هم، طبق آنچه محاسبه شده است، قرار داده می شود. با چیدن قالب های یوبوت و تنظیم فاصله بین آنها نوبت به مرحله آرماتوربندی لایه رویی می رسد. با قرار دادن میلگردهای افقی بالای یوبوت در دو جهت عمود بر هم، به همراه میلگردهای تقویتی جهت کنترل برش و خمش، مراحل میلگرد گذاری به پایان می رسد.
ریختن بتن باید در دو مرحله انجام شود و برای جلوگیری از شناور شدن یوبوت ها لایه اولیه به عنوان پرکننده فضاهای خالی ضخامت سقف به صورت عمودی تخلیه می شود. مرحله نخست بتن ریزی با استفاده از فوق روان کننده انجام شده و غلظت بتن در حدی است که تمام لایه زیرین را پر کرده و در مرحله دوم پس از گیرش اولیه بتن لایه زیرین، بتن ریزی لایه فوقانی انجام می شود. بتن‌ريزی كل مقطع سقف یوبوت شامل فضای زير، بين و بالای قالب‌ها برای جلوگیری از به وجود آمدن اتصال سرد بين لايه‌ها بايد از آغاز تا پايان به صورت عملياتی پيوسته انجام شود. پس از طی زمان گیرش بتن قالب از زیر سقف خارج و سطحی کاملا صاف و صیقلی تحویل می گردد.
مزایا و معایب سقف یوبوت
از جمله مزایای این سقف:
- ایجاد سختی بیشتر و در نتیجه پوشش دهانه های بزرگتر
- ایجاد دال تخت و نمای مناسب در نتیجه کاهش هزینه مربوط به سقف کاذب
- سهولت و سرعت اجرای بالا
- عایق حرارتی و صوتی مناسب
- کاهش مصرف بتن و میلگرد
- یوبوت از پلاستیک بازیافتی تهیه می شود بدین ترتیب سازگار با محیط زیست
- کاهشش تعداد ستون ها و امکان ایجاد فضای بزرگتر و بهینه تر
- سهولت عملیات تاسیسات
- ایمنی بالا در برابر آتش سوزی
اما نکته قابل توجه در این سقف،پس از مرحله ی بتن ریزی است که اگر عملیات ویبراسیون بتن به درستی صورت نگیرد، سطح زیرین خالی می ماند که باعث کاهش استحکام سقف می شود .
در جاهایی که از تعداد آرماتور بیشتر یا تقویتی استفاد شود، ممکن است احجام در ارتفاع بلندتری نسبت به سایر نقاط سقف قرار گیرند. این موضوع تبعاتی چون تراز نبودن سقف تمام شده و یکدست نبودن ضخامت آن در مکان‌های مختلف را بوجود خواهد آورد. همچنین زایده‌های بیرون زده از بالا و پایین احجام (در نقش اسپیسر) تحمل بار وارده شده از میلگرد‌ها و وزن نیروی کار را نداشته و عملاً نقشی در ایجاد فاصله بین احجام و میلگرد‌ها ندارند. به جهت تماس مستقیم احجام با میلگردهای بالا و پایین امکان هم پوشانی کامل بتن در اطراف میگرد‌ها وجود ندارد.
با توجه به اینکه قالب‌های یوبوت برای تحمل بار گسترده معینی طراحی شده‌اند، باید از وارد آوردن بار بیشتر یا بار متمرکز، بر روی یوبوت‌ها خودداری شود. به همین جهت چیدن همزمان کل یوبوت‌های سقف، باعث افزایش تعداد یوبوت‌های شکسته و از فرم خارج شده میشود و باید سقف را برای چیدن احجام قسمت بندی نمود. پرت مصالح مصرفی در این سیستم بالا بوده و خارج کردن احجام آسیب دیده پس اجرای آرماتوربندی امری سخت و زمانبر است.
