درزهای انبساط (Expansion Joints) را در پل ها برای محافظت از عرشه پل ها در مقابل نوسانات دمایی و انقباض و حرکت های انبساطی و تسهیل عبور و مرور بر روی شکاف مابین قطعات دال مجاور اجرا می‌شوند. به علاوه به علت اصطکاک بین وسایل نقلیه و پل، درز انبساط پل سبب استحکام پل می‌شود. متداولترین درزهای انبساط از مواد الاستومری و صفحات فولاد با روکش استیل در دمای بالا وتحت فشار زیاد تولید می شود و به دلیل استفاده از آلومینیوم و الاستومر مرغوب توانایی استهلاک نیروهای عمودی و افقی را به خوبی دارا میباشد.
لاستیک الاستومری درز انبساط پل توانایی مقاومت در مقابل عوامل طبیعی مانند زلزله، دماهای بسیار بالا و دماهای بسیار پایین، برف و رطوبت و … را دارد. از این رو در هر محیطی با هر شرایط آب و هوایی می‌توان از آن استفاده کرد.
درز انبساط جزء غیر سازه ای پل می باشد که انتخاب نوع مناسب آن حرکت انتقالی یا چرخشی دال‌های پل را نسبت به هم میسر می‌سازند. اين حركت يا چرخش ممکن است به علت انبساط و انقباض حرارتی روسازه، جمع شدگی یا خزش بتن، کوتاه شدگی الاستیک ناشی از پیش تنیدگی، تغییر مکان سازه تحت اثر بار، یا هر عامل دیگری که دال در معرض آن است، ایجاد می‌شود. این درزهای انبساط می‌توانند فشار ناشی از تورم ناشی از انجماد آب، نشست فونداسیون و عمل آوری بتن را کم کنند.
از آنجا که سیستم‌های درز انبساط پل‌ها مستقیماً در معرض بار‌های ناشی از چرخ‌های وسایل نقلیه هستند، باید در مقابل فرسایش و خستگی ناشی از بار‌های دینامیکی، مقاومت کنند. بعلاوه سیستم‌های درز انبساطی، باید آب بند باشند تا بتوانند رو سازه و زیر سازه پل را در مقابل خوردگی محافظت نمایند. به طور کلی می‌توان گفت درزهای انبساط پل‌ها به اين دليل طراحی و ساخته می‌شوند که از ایجاد آسیب به دال، تکیه گاه‌ها، کوله‌ها و پایه‌ها توسط آب، جلوگیری کنند.
انواع درز انبساط پل
استفاده از درز انبساط در فواصل معین بستگی به نوع سازه، طول آن، نوع مصالح به کار رفته در سازه، نوع خاک و زمین و شرایط آب و هوایی دارد. در اجرای درز انبساط باید از مصالح مرغوب که عایق حرارت و آب هستند و قابلیت ارتجاعی بالایی دارند استفاده شود. در هر صورت انتخاب مصالح نیز با توجه به ویژگی‌های محیطی می‌تواند متفاوت باشد. انواع درز انبساط ها
- درز انبساط الاستومری (نبشی ها و ورق های فولادی پوشیده شده با الاستومر انعطاف پذیر)
- درز انبساط الاستومری پروفیلی
- درز انبساط نواری
- درز انبساط شانه ای یا انگشتی
- درز انبساط مدولار
- درز انبساط با انواع پروفیل های آلومنیومی
- درز انبساط با قیر پلیمری یا ماستیک درزگیری (PSJ)
- درز انبساط تک فاصله ای
- درز انبساط انعطاف پذیر پلی فلکس
- درز انبساط شانه کنسول یا درز دندانه دار
- درز انبساط با درزگیر فشرده پیش ساخته
روش اجرای درز انبساط
در ابتدا باید زیرسازی‌های لازم انجام شده و قسمتی از پل که قرار است درز انبساط پل در آنجا قرار بگیرد تخلیه شود. سطح مورد نظر باید کاملا تمیز بوده و هیچ گونه آلودگی در آن وجود نداشته باشد. فضای کنده شده که محصول تخصیص می‌یابد به هیچ وجه نباید با مصالح بنایی پر شود. سطح پل نیز باید با مصالح مستحکم پر شده و پس از انجام کارها و زیرسازی‌های لازم درز انبساط در قسمت مربوطه کار شود.
